FIRST EDITION OF IZAS, RABIZAS Y COLIPOTERRAS, THE CONTROVERSIAL WORK BY NOBEL LAUREATE JOSÉ CAMILO CELA, WITH 28 STRIKING PHOTOGRAVURES BY JUAN COLOM
CELA, Camilo José. Izas, Rabizas y Colipoterras. Rocafort and Barcelona: Editorial Lumen, 1964. Quarto, original photographic laminated boards, later brown printed dust jacket.
First edition, with later limited edition dust jacket, number 123 of only 200 dust jackets printed following Cela’s 1989 Nobel Prize for Literature, featuring 28 black-and-white photogravures of Barcelona prostitutes by Juan Colom.
“From 1958 to 1961, Joan Colom surreptitiously photographed the lively social sphere of Barcelona’s red light district, known as the Ravel. Colom exhibited this series to great acclaim at a gallery in Barcelona as well as throughout Spain. Then in 1964 he made the fateful decision to publish it in book form, collaborating with the novelist Camilo José Cela. Izas, Rabizas y Colipoterras flaunted a theatrical, black humor infused with Goya-esque wisdom about matters of the flesh. Its charged images were accompanied by a provacative, idiomatic text written in Catalonian dialect. The dictatorial Franco regime took such offense at the book that Colom stopped photographing, possibly in fear for his life… Taking the profane as a route to the sublime, the shifting positions that Colom navigated as a photographer, voyeur, and participant were echoed in Cela’s text. With fine sardonic humor, Cela muses about life in the Raval, making rich use of various literary genres and voices…Colom’s intense involvement in the drama of the Raval and his affection for its people give his work a special piquancy… Colom, his work, and his daring book remain a fascinating testament to the lasting power of Catalan’s cultural independence” (Deborah Garwood). Parr & Badger I:220.
une bibliothèque - Maison européenne de la photographie
Attinger, Irene
ISBN 10: 2330075197 / ISBN 13: 9782330075194
FRIDAY, MAY 4, 2007
Joan Colom and Brassai
Joan Colom and Brassai (Gyula Halasz) have a lot in common. Both started photography after the age of 30. They were fascinated with street life both in the day and at night. Both chose specific areas in which to work. Brassai’s was the 13th arrondissement in Paris. Colom’s the neighborhood of El Raval in Barcelona. Both photographed people in those areas who would be considered marginal. Lastly, both often cropped their images to find more perfect forms.
The Fundacio Foto Colectaniain in Barcelona published a book called Brassai - Paris Colom - Barcelona: Resonancias which compares these two artists and their working methods. The first half is dedicated to Brassai and the second to Colom.
The work of Brassai is, of course, the more well known of the two. The books Paris By Night and The Secret Paris of the 30’s have seen many editions and printings since their first appearance. Brassai had written of this time in his life,
“During my first years in Paris, beginning in 1924, I lived at night…we reveled in the “beauty of sinister things.” Sometimes impelled by an inexplicable desire, I would even enter some dilapidated house, climb to the top of its dark staircase, knock on a door and startle strangers awake, just to find out what unsuspected face Paris might show me from their windows.”
Much of Brassai and his work is common knowledge but what is interesting about Resonancias is that we are shown several of Brassai’s photos as they were exposed on film in full uncropped versions and overlaying the photograph are crop lines specifying how he manipulated the final image.
The book poses that since Brassai was a writer as well as photographer, he was more accepting of his art’s need for revising after the first attempt. Brassai was using the equivalent of a medium format camera mounted on a tripod. The slow film available also meant a need to provide the light (magnesium powder) in order to make proper exposures and freeze his moving subjects. Using these tools, the edges of his photographs were bound to be imprecise and require alterations. Much in the way a writer toils over word choice and grammar in order to create a finer sentence.
Joan Colom, on the other hand, was using a small, unobtrusive 35mm camera to describe what he was witnessing in the streets of El Raval in Barcelona. His need for altering his photographs arose from the fact that often he shot without looking through the viewfinder. Unlike Brassai who was working most often with the cooperation of those he was photographing, Colom wished to go unnoticed, searching for “images that touch me” and remain authentic.
Because of Colom’s way of shooting, his revisions of the images often wind up with varied frame ratios. Some stay close to the 1:1.5 ratio of 35mm and others are wildly cropped into a vertical panoramic shape that narrow our view and focus our attention.
El Raval, was the red light district of Barcelona where he photographed between 1958 to 1961. Colom’s camera weaves through the crowd grabbing at gesture, expression and body language and often narrowing down the information with a sketch-like directness. Whether he is photographing negotiations for sex or picking out faces in the street life, he does so without judgement. He achieves in his description a tone of the barrio that gives a sense of comradeship among its patrons.
A different book published by Steidl last year called Joan Colom: Raval (French edition is Joan Colom: Les Gens Du Raval) gives us a look at 83 photographs from this body of work. The book is well designed and printed using scans from Colom’s prints instead of negatives. In the reproductions we often see the large grain of the images fall in and out of focus from imprecise enlargements (perhaps something only printers are sensitive to).
When some of this work was published in 1964 as Izas, Rabizas y Colipoterras with writing by Camilio Jose Cela it was met with disapproval from the Franco regime because of the frankness of its subject matter. Partly due to this controversy, Colom put down his camera for twenty years and didn’t return to photography until the 1980’s.
When one thinks of these two artists, Brassai and Colom, it is common to overlook the surrounding cultural environment in which they were working. For Brassai, it was the burgeoning intellectualism of Paris in the 1930’s where he was surrounded by the likes of Henry Miller, Picasso, Mattisse, Giacometti and Jaques Prevert.
For Colom however, it was a Spain repressed and culturally dulled by Francisco Franco.
Porträt Joan Colom Altemir
Er liebte die verruchten Viertel von Barcelona. Eigentlich wollte der Katalane seine Fotos niemandem zeigen, nur aufnehmen. Die ehrlichen Bilder der Menschen im Rotlicht-Milieu lösten einen Skandal in der Zeit unter Franco aus.
von Ilona Kolar
„Jetzt ist alles anders“, sagt der über neunzigjährige Katalane den vielen jungen Besuchern seiner Vernissagen, die ihn mit Fragen überhäufen. Und sie wissen gar nicht, wie lange der bescheidene Fotograf auf so viel - auch internationale - Anerkennung warten musste.
Buchhalter aus Barcelona
Joan Colom kam 1921 als Sohn kolumbianischer Einwanderer in Barcelona zur Welt. Seine Eltern hatten einen Blumenladen in der Straße Joaquin Costa nahe der Ramblas. Hier wuchs er auf, studierte Rechnungswesen und arbeitete zwei Jahre lang bei einem Reklamehersteller für Kinoplakate. Nach einer kurzen Zeit beim Militär begann er 1957 als Buchhalter bei einer Textilfirma, wo er bis zu seiner Pensionierung 1986 arbeitete.
Am Anfang war die doppeläugige Rollei
Erst mit 36 Jahren entdeckte er sein Interesse für die Fotografie. Colom kaufte sich eine doppeläugige Rollei und kurze Zeit später die Reportagekamera Leica. Er trat der „Agrupación Fotográfica de Catalunya“ (AFC) - Gesellschaft für Fotografie - bei und ist dort heute noch Mitglied. Um sich am Wochenende von der Arbeit abzulenken, zog er durch die Gassen des „verbotenen“ 5. Distrikts. Dort fühlte er sich wohl, das war seine Welt. Hier entstanden zwischen 1958 und 1964 seine eindrucksvollen Streetfotografien des Milieus.
Autodidakt mit innovativem Blickwinkel
Aus der Hüfte schoss er Bilder von Menschen, die es zumeist gar nicht merkten. Prostituierte in High Heels, Miniröcken und enganliegenden Strickkleidern erregten genauso sein Interesse wie lachende Straßenkinder und engagierte Händler. Dadurch, dass er nicht durch den Sucher fotografierte, erfuhr er immer erst in der Dunkelkammer, welche Trophäen er von seinen Wochenendausflügen mitbrachte. Im Gegensatz zum Ehrenkodex der Pressefotografen entwickelte er die Bilder nicht nur, sondern vergrößerte Ausschnitte oder machte aus Hochkant Querformat. Mit dieser Technik war er seiner Zeit weit voraus.
Album Foto Raval, 1958-1964 © Joan Colom, Colección Fundació Foto Colectania
Neue avantgardistische Fotografie
1960 war er Mitbegründer der Künstlergruppe „El Mussol“, aus der später die „Neue avantgardistische Fotografie“ entstand. Obwohl Joan Colom seine Fotos nur aus Leidenschaft machte und sie eigentlich nie ausstellen wollte, drangen sie dann doch an die Öffentlichkeit.
Kurze Jahre der Anerkennung
Coloms Bilder waren inzwischen in Ausstellungen zu sehen und er hatte den heute legendäre Bildband „Izas, Rabizas y Colipoterras“ veröffentlicht, mit den Texten des späteren Literaturnobelpreisträgers Camilo José Cela. Das Buch war so erfolgreich wie provokativ. Das prüde, von der Diktatur und seinen moralischen Auflagen geprägte spanische Volk war entsetzt von den unverblümten Aufnahmen der Prostitution, des Drogenhandels und Elends der armen Bevölkerung. Als dann auch noch eine der von Joan Colom fotografierten Frauen Anzeige gegen ihn erstattete, zog er sich zurück und fasste 20 Jahre keine Kamera mehr an.
Neue Welt und „alte“ Sichtweisen
Das Franco-Regime war beendet, Joan Colom pensioniert, Spanien erwachte und seine Bilder wurden plötzlich wieder beliebt. Colom, der eigentlich nie Fotograf sein wollte, hatte plötzlich wieder die Kamera in der Hand. 2002 bekam er den spanischen „Premio Nacional de Fotografía und 2003 die Goldmedaille für kulturelle Verdienste der Stadt Barcelona. Seine Fotos sind auf wechselnden Ausstellungen im In- und Ausland zu bewundern und im Besitz der Foto Colectania in Barcelona.
Joan Colom lebt immer noch in Barcelona und mit ein wenig Glück begegnet man ihm bei einem seiner Spaziergänge durch das Raval Viertel.
FS Redactie Datum 04/03/2007
Amsterdam - De laatste tijd lijken er steeds meer Spaanse kunstenaars ons koude kikkerlandje te bereiken. Spanje is hot! Letterlijk. Na exposities van bijvoorbeeld de immens populaire designer Jaime Hayón bij Vivid Vormgeving in Rotterdam is het nu de beurt aan fotograaf Joan Colom. De inmiddels 85-jarige fotograaf, afkomstig uit Barcelona, presenteert zijn werk (nu pas!) voor het eerst in Nederland. FOAM wijdt van 16 maart t/m 13 mei een expositie aan hem.
Joan Colom (1921) struinde drie jaar lang, elk weekend, door de rosse buurt van Barcelona, El Raval.
Gewapend met een Rollei-camera die hij uit discretie op zijn heup droeg, fotografeerde hij tussen 1958 en 1961 in een ruige zwart-wit stijl het dagelijkse leven van prostituees, werklozen en kinderen in de armste buurt van Barcelona. Dit resulteerde in een fotografisch essay met grote historische, sociologische en documentaire waarde. Colom had het idee dat hij door het te fotograferen deze wijk weer deel uit liet maken van de rest van de stad.
Joan Colom fotografeerde pas één jaar toen hij eind jaren vijftig begon met de serie ‘El Raval’. Naast zijn baan als boekhouder, sloot hij zich aan bij de belangrijkste fotografieclub van Catalonië. Met een aantal gelijkgestemden richtte hij zich op een nieuwe stijl van fotograferen die zich afzette tegen de op dat moment heersende regels. Wars van esthetiek kozen ze voor het weergeven van de realiteit, hoe hard en indringend deze ook zijn kon. Op een snapshot-achtige wijze (die doet denken aan het werk van tijdgenoten als William Klein en Robert Frank) wist hij de bewoners uit de buurt te vangen terwijl ze met elkaar flirtten, speelden of onderhandelden. Zijn rauwe zwart-wit foto’s laten de mysterieuze en intrigerende sfeer van de armoedige wijk zien, doorspekt met de openlijke seksualiteit en subtiele zelfverzekerdheid van de prostituees.
In 1961 vond de eerste tentoonstelling van Joan Colom’s serie ‘Raval’ plaats in het Aixelà in Barcelona, hierna reisde de tentoonstelling door Spanje. In 1964 werden de foto’s gepubliceerd in het boek ‘Izas, Rabizas y Colipoterras’. Het regime van Franco kon deze provocatieve publicatie niet waarderen. Joan Colom stopte met fotograferen door de controverse die ontstond rond het een boek. Het was in de tijd dat dictator Franco aan de macht was, dus je begrijpt hoe het culturele klimaat toen was. Pas in de jaren tachtig nam Joan Colom weer een camera ter hand. De laatste jaren krijgt zijn fotografie internatonaal steeds meer aandacht. In 2002 won hij de Spaanse Nationale Prijs voor de Fotografie en in 2006 exposeerde hij in voor het eerst buiten Spanje.
Ongepolijste juweeltjes van Colom
Eddie Marsman
23 maart 2007
Joan Colom (1921) werkte veertig jaar als boekhouder op hetzelfde kantoor in zijn geboortestad Barcelona. Rond zijn 35-ste kocht hij een camera en werd lid van een fotoclub. Die camera beviel hem maar de fotoclub niet: het ging hem niet om het schieten van mooie plaatjes. Hij meende dat fotografie de werkelijkheid moest laten zien. Die vond hij in de Raval, de rosse achterbuurt van de stad: de plek – ook in het Spanje van toenmalig dictator Franco – waar de publieke moraal haar ware gedaante toont.
Van 1958 tot 1961 struinde Colom er ieder weekend door de straten en fotografeerde de balts van man en vrouw. Hij werkte uit de losse pols, de camera op heuphoogte verscholen in zijn hand. Veel controle op wat er op zijn foto’s kwam had hij zo niet maar in de donkere kamer viel veel te repareren. Met dunne reepjes papier markeerde hij nauwgezet op proefdrukken de betere uitsnede – halve straten, muren en mensen verdwenen, wat scheef stond zette hij recht- om vervolgens de negatieven langs de aangegeven lijnen nog eens opnieuw af te drukken.
Begin jaren zestig had hij enkele exposities en in 1964 werden zijn foto’s door de schrijver – en latere Nobelprijswinnaar – Camilo José Cela gebruikt in een van zijn boeken. Erkenning zou je denken, maar het boek veroorzaakte nogal ophef. Waaruit die bestond en welk aandeel de foto’s erin hadden is niet helemaal duidelijk. Maar voor Colom was het voldoende om met fotograferen te stoppen.
De foto’s werden weggeborgen om pas na Coloms pensionering nu en dan weer op te duiken, meestal in overzichtsexposities van Catalaanse fotografie; in 2002 kreeg hij er een nationale onderscheiding voor. Een jaar later kwamen ze onder ogen van Henri Cartier-Bresson, aan het begin van zijn eigen aanmerkelijk succesvollere carrière eveneens een enthousiast fotograaf van het hoerenstraattheater. En zo kon het gebeuren dat de inmiddels 85-jarige Joan Colom pas vorig jaar in het Fondation Henri Cartier-Bresson in Parijs zijn eerste buitenlandse expositie had. Deze is nu aangeland in het FOAM in Amsterdam.
Aantrekkelijke foto’s zijn het, althans voor wie van ruw houdt: groezelig zwart-wit, soms neigend naar onscherpte, broeierige schaduwen – het beeldgebruik is typerend voor de periode en de amateur Colom hanteerde het met opvallende verve. Een robuuste vrouw die in de deuropening van een café nog even haar onderkleding op orde brengt, een hebberige mannenhand oplichtend tegen het zwart van een rok; het zijn ongepolijste juweeltjes. Zijn steelse foto’s blijven ook na een halve eeuw nog even herkenbaar als aanstekelijk.
Maar als portret van de Raval is het geheel (75 foto’s, de catalogus bevat 50 meer) minder overtuigend. Een uithangbord boven een café of logement, een dansje achter een open deur – echt veel diepgang geeft het niet. Eigenlijk is de Raval niet meer dan een achtergrond waartegen bewoners en ‘gebruikers’ als figuranten optreden in een bijna tijdloos rollenspel.
Nergens ging Colom naar binnen, vrienden maakte hij niet, meedoen deed hij evenmin. Hij bleef een buitenstaander die het theater maar niet het leven uit de werkelijkheid wist te destilleren.
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten