woensdag 31 augustus 2011

Hi Ha Canada & the Company Photobooks by Mart Kempers Graphic Design Photography


Two-year treasure hunt ends with capture of illustrated book on Canadian liberation of the Netherlands

When Canadian troops liberated western Holland from Nazi rule in May 1945, a 21-year-old Dutch artist named Mart Kempers was among the cheering throngs who greeted them.

OTTAWA -- When Canadian troops liberated western Holland from Nazi rule in May 1945, a 21-year-old Dutch artist named Mart Kempers was among the cheering throngs who greeted them.

Before the year was out, Mr. Kempers would create a series of visually striking images that captured the moment of liberation for a children’s book, hi ha canada, published in 1945 by Rotterdam publishing house Luctor.

Now, after a two-year quest likened to a “treasure hunt,” Library and Archives Canada has acquired one of the few surviving copies for its 160,000-strong children’s literature collection. It will formally announce the prized acquisition Wednesday, International Children’s Books Day.

“It falls completely into what we’re doing — the connection with the past, the connection with Canada,” enthuses Josiane Polidori, head of Library and Public Archives Canada’s children’s literature service. “Also visually, it’s a fantastic book.”

It was Ms. Polidori who tracked the book down after meeting a Dutch expert in children’s literature at a conference in Macau two years ago.

She later e-mailed a question about a Dutch illustrator, asking almost as an afterthought if the expert knew of any other interesting picture books.

The expert referred her to the children’s librarian at the Netherlands’ Royal Library in The Hague, who alerted her to the existence of hi ha canada.

“I looked at the information and said, ‘Wow, this is fantastic. I’ve never heard of that book,’ ” Ms. Polidori recalls.
She set about trying to find a copy. It wasn’t easy. “It’s almost a treasure hunt,” she says.
The publisher, Luctor, had folded in the early 1950s. When the book was published, wartime restrictions on paper remained in place, meaning the press run likely would have been a few hundred copies at most. Even the Royal Museum in The Hague had only a single copy.

Eventually, Ms. Polidori found a Dutch antiquarian book store, Antiquariatt Gemilang, that had a single copy of the 16-page soft-cover book in good but fragile condition.

In early March, she bought it for $380, an astonishing bargain for a book of such cultural significance. “But I didn’t tell the bookseller that,” she laughs. Five days later, on March 18, the treasure was in her hands.

“According to the librarian at the Royal Library, it’s quite a find,” Ms. Polidori says. “She was really happy for us.”
The book survived intact, she observes in wonder. “It was put into little hands. They looked at it and read it. It’s not torn, anything of that sort. Just that is almost miraculous.”

It’s also unusual, says Ms. Polidori, to find a children’s book about war that is celebratory. “There are books about the war for children, but a book about happiness about the war? Really, I haven’t seen many.”

The book, whose story is told in rhyming Dutch text, features a large Maple Leaf  on the black front cover, along with some military jeeps.

No ISBN number or publishing date appears. A paper number on the back cover — K2185 — is the only evidence that it was published in 1945.

During the war, the Nazis imposed tight control over paper stocks in occupied countries, including the Netherlands, to prevent the production of forged documents or illegal books and pamphlets. Because of post-war paper shortages, the Dutch retained the system until 1947.

The Nazis assigned three-digit numbers to each authorized allotment of paper. But after liberation, four-digit numbers were used. “So they can really date just from that,” Ms. Polidori says.

Mr. Kempers used a limited colour palate in his illustrations — green, orange, ochre and black. “But he really used the colours to do the maximum he could do,” says Ms. Polidori, adding that the use of orange symbolizes the Dutch royal family.

As an artist, Mr. Kempers was interested in modernism, favouring a stylized approach influenced by Russian constructivism. That too was unusual.

“When you look at other picture books from the same time,” Ms. Polidori says, “everything is very traditional. You don’t find striking design with bold splashes of colour the way it’s presented here.”

Mr. Kempers went on to forge a distinguished career as a painter, graphic artist and illustrator. Material prepared by Library and Archives Canada describes him as “a master in the art of omission and simplicity.” He died in 1993.

As Ms. Polidori leafs through the slim volume, her excitement is palpable.
The first two pages show joyous children celebrating their liberation at a festival, with sack races, an organ grinder and a puppet theatre. “It’s really capturing this moment of happiness, and children regaining their childhood,” she says.

The next two pages show cheering citizens lining roads to greet their liberators, backed by the characteristic narrow houses and gabled roofs of Dutch cities. “For me, this is a page for boys,” Ms. Polidori says, pointing to images of rolling tanks and Canadian soldiers. “I’m sure little boys would love that.”

Two more pages show Canadian soldiers enjoying tea in a garden, then leaving behind gifts of chocolate, biscuits and milk. “It’s a really subtle way of saying these are friends,” Ms. Polidori says. “I’m sure that a little Dutch kid who hadn’t had chocolate for his whole childhood will pick that up.”

Other pages show troops setting up camp and at leisure — frying eggs, shaving, reading books, smoking pipes.
The book concludes with an image of two Dutch citizens thanking the “Canadezen” for restoring pride in the House of Orange — the Dutch royal family.

Members of the public can look at the book in a special reading room at Library and Archives Canada if they abide by the rules, which include wearing special gloves to protect its yellowing pages from natural oils on our fingers.

Library and Archives Canada will feature hi ha canada on its website Wednesday as part of a new program to better publicized new acquisitions and treasures in its immense collection of books, maps, newspapers, portraits and music.

“We’ve got these things sitting here, but people don’t know about it,” says spokeswoman Pauline Portelance.
From Wednesday, more information about hi ha canada will be posted on the the website of Library and Archives Canada,www.collectionscanada.gc.ca.



The Company Photobooks / Bedrijfsfotoboeken by Mart Kempers Graphic Design :

VCS: Gedenkboek bij het tienjarig bestaan van de Verenigde Coöperatieve Suikerfabrieken Dinteloord, Roosendaal, Zevenbergen. [Text Evert Zandstra (firm's history); M.A. Geuze (foreword). Photography Hans de Boer. Layout Mart Kempers].
Dinteloord, 1957, 166 b&w photographs / bedrijfsreportage / bietencampagne en suikerconsumptie. - Ill. 14 b&w photographs, in opdracht en uit niet-particuliere archieven / tekeningen en prenten / rotstekening, koffie serveren, bijen en bloemen, suikerverwerking en gereedschappen)., NN, Firmenschrift, Festschrift, Wirtschaft, Firmengeschichte - Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
NV Lettergieterij 'Amsterdam' voorheen N. Tetterode. [Text (public relations/information). Vormgeving : Mart Kempers].
Amsterdam, s. a. [1957]., 38 b&w photographs, aanzicht hoofdkantoor en fabriek, bedrijfsreportage). - Ill. 20 color / aanzicht hoofdkantoor, wereldkaart, grafische letters, ornamenten, gereedschap, letterkisten)., NN, Firmenschrift, Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
De wereld van vandaag: Na vijftig jaar Vredestein. [Text Max Dendermonde (essay). Photography Carel Blazer, Cas Oorthuys, Ed van der Elsken, Cor van Weele. Illustrations: E. Dukkers, Aad Feldhoen , Mart Kempers, Frits Müller, B. Witteveen, H. Bartels, Peter van Straaten. Layout MartKempers].
Loosduinen, 1959, 21 b&w photographs, 2 color, in opdracht en uit niet-particuliere archieven / documentaire foto's / toepassing van rubber in industrie, wetenschappelijk onderzoek, woningbouw en het dagelijks leven). - Ill. 12 b&w photographs, 4 color, in opdracht en uit niet-particuliere archieven / aquarellen van tuinders, piloot, non, toerisme, industriële onderwerpen en spotprenten over research)., NN, Firmenschrift, Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
Wiersum: 50 jaar Wiersum. [Text Evert Zandstra (introduction); Th. Boersma (foreword). Photography Hans de Boer. Illustrations, Layout  Mart Kempers].
Groningen, 1959., 105 b&w photographs, in opdracht en uit niet-particulier archief / bedrijfsreportage / rurale landschap, zaaien en dorsen, research en bestrijding in fruit- en bloemteelt, kantoren, staf en diensten). - Ill. (24 b&w photographs, 2 color / tekeningen en logo / boerderij, koren aren, coöperatieve aankoopvereniging, insecten., NN, Firmenschrift, Festschrift, Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
Een eeuw door weer en wind: 's-Werelds wel en wee gedurende honderd jaar varen met Vinke & Co. [Text Max Dendermonde (firm's history); J.J. Slauerhoff; P. Plancius (essay). Photography Cas Oorthuys. Layout  Mart Kempers].
Amsterdam, 1960, 133 b&w photographs, 4 color, in opdracht, uit bedrijfsarchief en uit niet-particuliere archieven / portretten en documentaire foto's / firmanten, straatbeelden, stoomschepen, houttransport). - Ill. 12 b&w photographs, 10 color, in opdracht en uit niet-particuliere archieven / etsen, schematische tekeningen van driemasters, documenten, reproductie van schilderij, potloodtekeningen)., NN, Firmenschrift, Wirtschaft, Firmengeschichte - Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
De standvastige tinnen soldaat: 1860-1960 NV Billiton Maatschappij. [Text A.F. Kamp (firm's history). Photography Cas Oorthuys, M. Zijlstra, Violette Cornelius, E. Chin A Moei. Layout                           Mart Kempers] .
Den Haag, 1960, 141 b&w photographs, 1 color, in opdracht, uit bedrijfsarchief, uit niet-particuliere archieven en uit archieven van fotografen / bedrijfsreportage en documentaire foto's / tinwinning in Rhodesië en Suriname, werkplaatsen, landelijke taferelen, arbeiders in mijnen, inheemse arbeiders, metallurgische fabriek in Arnhem, chemisch lab, ertswinning in Tanganjika)., NN, Firmenschrift, Festschrift, Wirtschaft, Firmengeschichte - Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
Nieuwe tijden Nieuwe schakels: De eerste vijftig jaren van de A.K.U. [Text Max Dendermonde. Redactie A. de Jongh. Photography Cas Oorthuys, Marius C. Meyboom. Layout  Mart Kempers].
Arnhem, 1961, 30 b&w photographs, in opdracht en uit bedrijfsarchief / documentaire foto's / massaproductie van kunstzijde vroeger en nu, oorlogsjaren en portretten. Illustrations: (4 b&w photographs / beeldmerk, octrooibewijs, schema., NN, Firmenschrift, Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh. - Dendermonde, Max - Jongh, A. de - Oorthuys, Cas - Meyboom, Marius C. - KempersMart,
De som der delen/Gusto 1862-1962. [Essay Max Dendermonde. Photography Cas Oorthuys. Layout Mart Kempers].
Schiedam, 1962., 94 b&w photographs, 3 color, in opdracht, uit bedrijfsarchief en uit niet-particuliere archieven / bedrijfsreportage / scheepsbouw: van het ontwerp op de tekentafel tot de festiviteiten rond de te waterlating, havengezichten, aanzichten van schepen. - Ill. 4 b&w photographs, 1 color / illustraties, gravure en pentekening, reproductie van een schilderij., NN, Firmenschrift, Festschrift, Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
Wegen naar morgen: Uitgave onder auspiciën van de Nederlandse Vereniging van Wegenbouwers. [plaats]. [Text Max Dendermonde; H.A.M.C. Dibbits. Photography Carel Blazer. Illustrations Opland. Layout Mart 
Kempers] .
1962, 114 b&w photographs, in opdracht, uit bedrijfsarchief en uit niet-particuliere archieven / historische en eigentijdse documentaire foto's / vervoermiddelen, voertuigen in de moderne samenleving, autoraces, bermrecreatie, spoorwegaanleg, wegenbouw en stadsbeelden. - (12 b&w photographs, 21 color / striptekeningen, reliëf, prenten, landkaarten, grafieken, schematische tekeningen, stadskaarten, plattegrond / historische vervoermiddelen, tunnels, openbaar vervoer)., NN, Firmenschrift, Festschrift, Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
Land onder stroom: NV PNEM 1914-1964. [Text Max Dender monde (firm's history); J.A. de Roy van Zuydewijn en C.J.M. Dams (redactie). Photography Martien Coppens. Illustrations H.J. Manie. Layout Mart Kempers].
's-Hertogenbosch, 1964, 109 b&w photographs, 8 color, in opdracht en uit bedrijfsarchief / bedrijfsreportage en documentaire foto's / landschap, stedenschoon, hoogspanningsmasten, elektriciteitscentrales, stroomvoorziening in het openbare leven. - Ill. 11 color / tekeningen, grafieken., NN, Firmenschrift, Wirtschaft, Firmengeschichte - Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
De zaak is rond: Een halve eeuw SKF in Nederland. [Text Max Dendermonde (essay). Photography Carel Blazer. Layout Mart Kempers].
Delft, 1964, 43 b&w photographs, 20 color / bedrijfsreportage en documentaire foto's / toepassing van kogellagers binnen industrietakken, in communicatie en in het dagelijks verkeer). - Ill. 11 b&w photographs, 3 color / schematische tekeningen en encyclopedische illustraties / de ontwikkeling van de stoommachine., NN, Firmenschrift, Festschrift, Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
Een eeuw aan banden: Honderd jaar Vullinghs Heeze. [Text Max Dendermonde (firm's history); J.G.M. Hegener en J.H. Peeters (redactie). Photography Cas Oorthuys. Layout Mart Kempers].
Heeze, 1965, 33 b&w photographs, 4 color, in opdracht en uit bedrijfsarchief / bedrijfsreportage / productieproces). - Ill. 12 b&w photographs, in opdracht en uit bedrijfsarchief / illustraties van F. Müller waarin wordt gereageerd op uitspraken van literatoren en industriëlen over een nieuwe tijdgeest., NN, Firmenschrift, Festschrift, Wirtschaft, Firmengeschichte - Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
Taal & teken. [Text Bert Schierbeek (essay); C. Blok e.a. (redactie). Photography Cas Oorthuys. Layout Mart Kempers.
Amsterdam, 1965, 45 b&w photographs, 7 color, uit archief van fotograaf / documentaire foto's / hoe taal en tekens in het moderne leven en in cultuur een rol spelen)., NN, Firmenschrift, Festschrift, Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
Onderdak voor Ruimte/ Ruimte voor Onderdak. [Text Max Dendermonde (essay). Photography Cas Oorthuys. Layout Mart Kempers].
Breda, s. a. [1966], 97 b&w photographs / bedrijfsreportage en documentaire foto's / uitvoering en rationalisatie in (woning-)bouw, resultaten in Australië en Afrika., NN, Firmenschrift, Photographie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,
Van duin tot ijsselmeer. [Text W. Hijmans (firm's history); G. A. Brederoo, M. M. P. Muir, van Oldenborgh, J. P. Kloos, Joost van den Vondel, J. van Nijlen en A. P. Tjechow (essay). Photography Carel Blazer. Layout Mart Kempers].
Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord-Holland, 1970., Amsterdam, 1970, 67 b&w photographs, 11 color, in opdracht, uit bedrijfsarchief en uit particulier archief / documentaire foto's / duinlandschap, beginjaren Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord-Holland (PWN), waterrecreatie, pomp- en zuiveringsstations, laboratorium. - Ill. 6 b&w photographs, 8 color / in opdracht en uit niet-particuliere archieven / landkaart, prent van waterwerken, grafieken, tekeningen, gravure, doorsnede van duingebied., NN, Firmenschrift, Festschrift, Wirtschaft, Firmengeschichte - Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh. - Hijmans, W. - Brederoo, G. A. - Muir, M. M. P. - Oldenborgh, van - Kloos, J. P. - Vondel, Joost van den - Nijlen, J. van - Tjechow, A. P. - Blazer, Karel - KempersMart,

zondag 28 augustus 2011

There is tears coming out of the eyes ...Video stills of The Weeping Woman Rineke Dijkstra


The Weeping Woman, Tate Liverpool
Rineke Dijkstra 2009
3 channel video HD installation
each projection min. 160 x 90 / max. 200 x 112 cm 
acquired jointly with Huis Marseille, Amsterdam
2010.RiD.01
In this work, a group of schoolchildren are in a serious discussion regarding the meaning of Picasso’s painting The Weeping Woman; however we do not see the painting itself. The children begin hesitantly, apparently answering questions posed by someone off-camera, then gradually begin responding to each other’s remarks. In this three-part work, Dijkstra introduces the spoken word into her work for the first time. To film the scene, she used three cameras on tripods. The children are looking at a reproduction of the painting attached to the middle tripod, hence, none of the youngsters looks straight into the lens. Unlike a conventional portrait in which the subject looks at the camera, they are engaged with each other, visually disconnected from the viewer. Dijkstra’s non-confrontational approach and restrained formal aesthetic allows us to observe the nuances of her subjects’ attitudes and behavior.

‘Ik moet een klik voelen’

Interview Rineke Dijkstra
Veel kunstenaars hebben na een midcareer-overzicht last van een artistieke midlifecrisis. Had Rineke Dijkstra (Sittard, 1959) na haar overzichtstentoonstelling, die in Parijs begon in 2004 en daarna doorreisde naar Winterthur, Barcelona en Amsterdam, daar ook last van? 'Bij zo'n overzicht van je werk hangt alles aan de wand van het museum, alles is gedaan en niet onopgemerkt gebleven en ja, dan denk je: wat ga ik nu doen?' Maar de tentoonstelling was voor Rineke Dijkstra geen verlammende ervaring. 'Ik ga altijd wel door,' zegt ze monter in haar atelier op het terrein van het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam. Niet versagen is haar motto.
Aan de andere kant geeft ze toe 'voortdurend in een artistieke midlifecrisis' te verkeren. 'Je maakt soms foto's en dan denk je: best een mooi portret. Maar is het meer dan dat? Soms weet ik het gewoon niet. Ik wanhoop ook: waar ben ik in godsnaam mee bezig? Maar ach, je moet ook leren jezelf tijd te gunnen en dan kan het gebeuren dat je een paar jaar wat minder werk laat zien. Niet alles wat je maakt hoeft aan de wand van het museum terecht te komen.'
Vondelpark
Dat gebeurde ook niet met een deel van haar parkserie, portretten van jonge mensen in parken over de hele wereld, waaraan ze al tijdens haar reizende retrospectief was begonnen. 'Die serie kwam moeizaam tot stand,' legt ze uit. 'Ik wilde er ook te veel in uitdrukken: én een studie naar het licht in een park én het vastleggen van de relatie tussen twee of meerdere jonge mensen. Dat werd een te ingewikkeld verhaal. Gelukkig heeft het hele project een paar mooie foto's opgeleverd, zoals het stelletje en de groep vrienden in het Vondelpark. Daar gebeurt iets tussen die mensen, iets wat echt is en dan klopt het.'
De eisen die aan een kunstenaar worden gesteld, zijn niet gering. Na een goed ontvangen retrospectief komt die lat alleen maar hoger te liggen. Zo'n kunstenaar mag niet te veel in herhaling vallen, zijn werk moet zich ontwikkelen en vernieuwen, maar tegelijk niet al te zeer afwijken van wat al eerder is gemaakt. Rineke Dijkstra is zich daarvan bewust, ze neemt haar werk daarom voortdurend kritisch onder de loep. Daarbij zijn naar eigen zeggen twijfel en vragen stellen een terugkerend ritueel. Maar ontdekkingen doet ze ook en die herkent ze steeds beter. 'Een goed portret maken, is niet zo makkelijk,' zegt ze. 'En zo'n portret of een reeks van portretten context geven en een betekenis die boven het portret zelf uitstijgt, is al helemaal niet makkelijk. Maar daar gaat het om.'
Die context en betekenis bereikte Rineke Dijkstra bij de reeks portretten waarmee ze haar reputatie vestigde. Haar serie met jonge mensen op de vloedlijn van het strand werd een internationale hit. Zelden was het kwetsbare moment tussen servet en tafellaken zo invoelbaar weergegeven. Haar portretten van stierenvechters net na de strijd en moeders net na de bevalling van hun eerste kind betrapten de worsteling met angst en moed, met leven en dood. De serie van Israëlische soldaten voor en na hun rekrutering liet het gezicht van vrede en oorlog zien. Met deze en andere fotoseries, die tussen portret en documentaire heen en weer springen, manoeuvreerde Rineke Dijkstra zich in het centrum van de hedendaagse fotografie; ze werd een van de meest invloedrijke en meest gekopieerde levende kunstenaars.
Niet zulke mooie mensen
Haar nieuwe werk - drie video-installaties en vier portretfoto's - was tot voor kort te zien in Berlijn bij Galerie Max Hetzler. Binnenkort wordt het tentoongesteld in galeries in Parijs en Brussel en in het museum Tate Liverpool. De gehele presentatie heet The Liverpool Series 2008-2009. De vier portretten zijn van jonge meisjes uit Liverpool die een avondje uit stappen gaan. Eén installatie bestaat uit vijf videoportretten van dansende jonge mensen - van wie sommigen zich fanatieker overgeven aan de muziek die ze zelf hebben gekozen dan anderen. De twee andere video-installaties tonen een schoolklas en een meisje in Tate Liverpool. De klas bespreekt het schilderij Weeping Woman van Pablo Picasso, het meisje tekent het schilderij na.
Met The Liverpool Series duikt Rineke Dijkstra dieper in haar onderwerp en thema: de schoonheid van over het algemeen niet zulke mooie jonge mensen die zich met een mix van kwetsbaarheid, verwarring en verlangen overgeven voor de camera. Die overgave probeert ze zo waarachtig mogelijk te betrappen, want ze is er niet op uit de werkelijkheid te verdraaien of naar haar hand te zetten. Al gebeurt dat in zekere mate natuurlijk wel door haar selectie van de modellen en haar uiteindelijke keuze van de foto. In die zin is haar oeuvre ook een complex en intrigerend zelfportret.
Voor schut zet ze haar modellen nooit. Wel geeft ze de tragiek, die in elk leven ligt besloten, op een subtiele manier een kans. 'Ik identificeer me met de mensen die ik fotografeer,' zegt ze. 'Om een goed portret te kunnen maken, moet ik een klik voelen. Ik selecteer mijn modellen niet op hun schoonheid. Perfecte schoonheid interesseert me niet. Al is dat dubbel, want vaak proberen de jonge mensen die ik fotografeer wel aan die perfectie te voldoen. Ze verlangen naar iets wat ze waarschijnlijk nooit zullen bereiken. Het gaat mij uiteindelijk om het betrappen van een dergelijke emotie.'
De foto's en video's ontroeren, en dat is prachtig. In haar beste portretten kijken wij niet zozeer naar die jonge mensen, Dijkstra laat ze naar ons kijken. Het is alsof je iemand leert kennen, waardoor er een vorm van intimiteit ontstaat.
Die sensatie weet ze op te roepen door de kleinste details - houding, blik, gebaar, kleding - feilloos te registreren en af te beelden in een neutrale, klassieke vorm. Door haar modellen veelal frontaal en ten voeten uit, vanaf het middel of gewoon zittend te fotograferen, wordt de aandacht niet afgeleid door de vorm. De modellen zelf krijgen alle aandacht, waarbij de fotograaf vooral let op de regel: hoe specifieker de details, hoe universeler en waarachtiger de boodschap.
Schuttersstuk
Zo neemt het wat dikke, bebrilde meisje in de video Weeping Woman afstand van haar klasgenoten. Dijkstra zette tien in schooluniform gehulde kinderen van een lagere school in Liverpool voor de huilende vrouw van Pablo Picasso in Tate Liverpool. Drie camera's betrapten de reacties van de kinderen op het beroemde, quasi-kubistische, quasi-abstracte schilderij, dat buiten beeld blijft. De film wordt gepresenteerd op drie schermen, als een drieluik, wat Rineke Dijkstra de mogelijkheid geeft de groep een beetje, zoals het schilderij, quasi-kubistisch te versnijden. Sommige kinderen zijn daardoor op twee schermen tegelijk te zien, een ingreep die de Amerikaanse fotograaf Richard Avedon eerder toepaste, vooral in zijn groepsportretten. Daarnaast zou je kunnen zeggen dat de video Weeping Woman een echo is van het oer-Hollandse schutterstuk.
Weeping Woman geeft op die manier ook kunsthistorisch iets om over na te denken. Al heeft Dijkstra naar eigen zeggen die referenties niet bewust in het werk gestopt - ze dienden zich aan. De roman Bloedverwanten van de Amerikaanse schrijver Michael Cunningham heeft haar wel aan het denken gezet. Cunningham vertelt in zijn boek vanuit het perspectief van diverse familieleden de honderdjarige geschiedenis van de Griekse familie Stassos, die naar Amerika emigreert. 'In elk hoofdstuk worden de gebeurtenissen, soms de meest verschrikkelijke, vanuit een ander personage beschreven. Iedereen beleeft en verwerkt de werkelijkheid op zijn eigen manier, waarbij Cunningham empathie kan opbrengen voor ieder van hen. Dat is interessant.'
Het forse, wat dikke en bebrilde meisje helemaal rechts in beeld van de video Weeping Woman kruist defensief haar armen voor haar borst. Van een afstandje kijkt ze naar haar klasgenoten. 'Dat is erg mooi om te zien,' zegt Dijkstra. 'Als je haar zou vragen dat te doen, werkt het niet. Maar die houding, dat detail is veelzeggend. Zij is de intelligentste van het stel, dat merk je ook aan haar reacties op het schilderij. Zij gaat later waarschijnlijk studeren. Door haar houding onderscheidt ze zich van de groep. Dat moet je als kunstenaar herkennen.' Iets wordt immers niet gezien omdat het zichtbaar is, maar andersom, iets is zichtbaar omdat het wordt gezien.
Rineke Dijkstra zet met The Liverpool Series haar speurtocht naar de essentie van de jeugd van tegenwoordig voort. De wisselwerking tussen de groep en het individu, een thema dat ze al eerder, meer zijdelings, aansneed, treedt met de video Weeping Woman op de voorgrond. De onuitgesproken, ingewikkelde en vrijwel onzichtbare processen die zich daarbij afspelen, worden navoelbaar. Er blijft ook iets te raden over, de video wordt een geheim van een geheim.
Geen wonder dat er weer een overzicht van haar oeuvre op de rol staat. Dit keer in Amerika, te beginnen in 2012 in het Guggenheim Museum in New York.
'The Liverpool Series 2008-2009' van Rineke Dijkstra is zien bij de galerie van Jan Mot, Antoine Dansaertstraat 190, Brussel, van 23 april tot 5 juni; bij Galerie Marian Goodman, rue du Temple, Parijs, van 27 april tot 5 juni en in Tate Liverpool, Liverpool, van 27 april tot 30 augustus














There is tears coming out of the eyes ...Video stills of The Weeping Woman Rineke Dijkstra


The Weeping Woman, Tate Liverpool
Rineke Dijkstra 2009
3 channel video HD installation
each projection min. 160 x 90 / max. 200 x 112 cm 
acquired jointly with Huis Marseille, Amsterdam
2010.RiD.01
In this work, a group of schoolchildren are in a serious discussion regarding the meaning of Picasso’s painting The Weeping Woman; however we do not see the painting itself. The children begin hesitantly, apparently answering questions posed by someone off-camera, then gradually begin responding to each other’s remarks. In this three-part work, Dijkstra introduces the spoken word into her work for the first time. To film the scene, she used three cameras on tripods. The children are looking at a reproduction of the painting attached to the middle tripod, hence, none of the youngsters looks straight into the lens. Unlike a conventional portrait in which the subject looks at the camera, they are engaged with each other, visually disconnected from the viewer. Dijkstra’s non-confrontational approach and restrained formal aesthetic allows us to observe the nuances of her subjects’ attitudes and behavior.

‘Ik moet een klik voelen’

Interview Rineke Dijkstra
Veel kunstenaars hebben na een midcareer-overzicht last van een artistieke midlifecrisis. Had Rineke Dijkstra (Sittard, 1959) na haar overzichtstentoonstelling, die in Parijs begon in 2004 en daarna doorreisde naar Winterthur, Barcelona en Amsterdam, daar ook last van? 'Bij zo'n overzicht van je werk hangt alles aan de wand van het museum, alles is gedaan en niet onopgemerkt gebleven en ja, dan denk je: wat ga ik nu doen?' Maar de tentoonstelling was voor Rineke Dijkstra geen verlammende ervaring. 'Ik ga altijd wel door,' zegt ze monter in haar atelier op het terrein van het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam. Niet versagen is haar motto.
Aan de andere kant geeft ze toe 'voortdurend in een artistieke midlifecrisis' te verkeren. 'Je maakt soms foto's en dan denk je: best een mooi portret. Maar is het meer dan dat? Soms weet ik het gewoon niet. Ik wanhoop ook: waar ben ik in godsnaam mee bezig? Maar ach, je moet ook leren jezelf tijd te gunnen en dan kan het gebeuren dat je een paar jaar wat minder werk laat zien. Niet alles wat je maakt hoeft aan de wand van het museum terecht te komen.'
Vondelpark
Dat gebeurde ook niet met een deel van haar parkserie, portretten van jonge mensen in parken over de hele wereld, waaraan ze al tijdens haar reizende retrospectief was begonnen. 'Die serie kwam moeizaam tot stand,' legt ze uit. 'Ik wilde er ook te veel in uitdrukken: én een studie naar het licht in een park én het vastleggen van de relatie tussen twee of meerdere jonge mensen. Dat werd een te ingewikkeld verhaal. Gelukkig heeft het hele project een paar mooie foto's opgeleverd, zoals het stelletje en de groep vrienden in het Vondelpark. Daar gebeurt iets tussen die mensen, iets wat echt is en dan klopt het.'
De eisen die aan een kunstenaar worden gesteld, zijn niet gering. Na een goed ontvangen retrospectief komt die lat alleen maar hoger te liggen. Zo'n kunstenaar mag niet te veel in herhaling vallen, zijn werk moet zich ontwikkelen en vernieuwen, maar tegelijk niet al te zeer afwijken van wat al eerder is gemaakt. Rineke Dijkstra is zich daarvan bewust, ze neemt haar werk daarom voortdurend kritisch onder de loep. Daarbij zijn naar eigen zeggen twijfel en vragen stellen een terugkerend ritueel. Maar ontdekkingen doet ze ook en die herkent ze steeds beter. 'Een goed portret maken, is niet zo makkelijk,' zegt ze. 'En zo'n portret of een reeks van portretten context geven en een betekenis die boven het portret zelf uitstijgt, is al helemaal niet makkelijk. Maar daar gaat het om.'
Die context en betekenis bereikte Rineke Dijkstra bij de reeks portretten waarmee ze haar reputatie vestigde. Haar serie met jonge mensen op de vloedlijn van het strand werd een internationale hit. Zelden was het kwetsbare moment tussen servet en tafellaken zo invoelbaar weergegeven. Haar portretten van stierenvechters net na de strijd en moeders net na de bevalling van hun eerste kind betrapten de worsteling met angst en moed, met leven en dood. De serie van Israëlische soldaten voor en na hun rekrutering liet het gezicht van vrede en oorlog zien. Met deze en andere fotoseries, die tussen portret en documentaire heen en weer springen, manoeuvreerde Rineke Dijkstra zich in het centrum van de hedendaagse fotografie; ze werd een van de meest invloedrijke en meest gekopieerde levende kunstenaars.
Niet zulke mooie mensen
Haar nieuwe werk - drie video-installaties en vier portretfoto's - was tot voor kort te zien in Berlijn bij Galerie Max Hetzler. Binnenkort wordt het tentoongesteld in galeries in Parijs en Brussel en in het museum Tate Liverpool. De gehele presentatie heet The Liverpool Series 2008-2009. De vier portretten zijn van jonge meisjes uit Liverpool die een avondje uit stappen gaan. Eén installatie bestaat uit vijf videoportretten van dansende jonge mensen - van wie sommigen zich fanatieker overgeven aan de muziek die ze zelf hebben gekozen dan anderen. De twee andere video-installaties tonen een schoolklas en een meisje in Tate Liverpool. De klas bespreekt het schilderij Weeping Woman van Pablo Picasso, het meisje tekent het schilderij na.
Met The Liverpool Series duikt Rineke Dijkstra dieper in haar onderwerp en thema: de schoonheid van over het algemeen niet zulke mooie jonge mensen die zich met een mix van kwetsbaarheid, verwarring en verlangen overgeven voor de camera. Die overgave probeert ze zo waarachtig mogelijk te betrappen, want ze is er niet op uit de werkelijkheid te verdraaien of naar haar hand te zetten. Al gebeurt dat in zekere mate natuurlijk wel door haar selectie van de modellen en haar uiteindelijke keuze van de foto. In die zin is haar oeuvre ook een complex en intrigerend zelfportret.
Voor schut zet ze haar modellen nooit. Wel geeft ze de tragiek, die in elk leven ligt besloten, op een subtiele manier een kans. 'Ik identificeer me met de mensen die ik fotografeer,' zegt ze. 'Om een goed portret te kunnen maken, moet ik een klik voelen. Ik selecteer mijn modellen niet op hun schoonheid. Perfecte schoonheid interesseert me niet. Al is dat dubbel, want vaak proberen de jonge mensen die ik fotografeer wel aan die perfectie te voldoen. Ze verlangen naar iets wat ze waarschijnlijk nooit zullen bereiken. Het gaat mij uiteindelijk om het betrappen van een dergelijke emotie.'
De foto's en video's ontroeren, en dat is prachtig. In haar beste portretten kijken wij niet zozeer naar die jonge mensen, Dijkstra laat ze naar ons kijken. Het is alsof je iemand leert kennen, waardoor er een vorm van intimiteit ontstaat.
Die sensatie weet ze op te roepen door de kleinste details - houding, blik, gebaar, kleding - feilloos te registreren en af te beelden in een neutrale, klassieke vorm. Door haar modellen veelal frontaal en ten voeten uit, vanaf het middel of gewoon zittend te fotograferen, wordt de aandacht niet afgeleid door de vorm. De modellen zelf krijgen alle aandacht, waarbij de fotograaf vooral let op de regel: hoe specifieker de details, hoe universeler en waarachtiger de boodschap.
Schuttersstuk
Zo neemt het wat dikke, bebrilde meisje in de video Weeping Woman afstand van haar klasgenoten. Dijkstra zette tien in schooluniform gehulde kinderen van een lagere school in Liverpool voor de huilende vrouw van Pablo Picasso in Tate Liverpool. Drie camera's betrapten de reacties van de kinderen op het beroemde, quasi-kubistische, quasi-abstracte schilderij, dat buiten beeld blijft. De film wordt gepresenteerd op drie schermen, als een drieluik, wat Rineke Dijkstra de mogelijkheid geeft de groep een beetje, zoals het schilderij, quasi-kubistisch te versnijden. Sommige kinderen zijn daardoor op twee schermen tegelijk te zien, een ingreep die de Amerikaanse fotograaf Richard Avedon eerder toepaste, vooral in zijn groepsportretten. Daarnaast zou je kunnen zeggen dat de video Weeping Woman een echo is van het oer-Hollandse schutterstuk.
Weeping Woman geeft op die manier ook kunsthistorisch iets om over na te denken. Al heeft Dijkstra naar eigen zeggen die referenties niet bewust in het werk gestopt - ze dienden zich aan. De roman Bloedverwanten van de Amerikaanse schrijver Michael Cunningham heeft haar wel aan het denken gezet. Cunningham vertelt in zijn boek vanuit het perspectief van diverse familieleden de honderdjarige geschiedenis van de Griekse familie Stassos, die naar Amerika emigreert. 'In elk hoofdstuk worden de gebeurtenissen, soms de meest verschrikkelijke, vanuit een ander personage beschreven. Iedereen beleeft en verwerkt de werkelijkheid op zijn eigen manier, waarbij Cunningham empathie kan opbrengen voor ieder van hen. Dat is interessant.'
Het forse, wat dikke en bebrilde meisje helemaal rechts in beeld van de video Weeping Woman kruist defensief haar armen voor haar borst. Van een afstandje kijkt ze naar haar klasgenoten. 'Dat is erg mooi om te zien,' zegt Dijkstra. 'Als je haar zou vragen dat te doen, werkt het niet. Maar die houding, dat detail is veelzeggend. Zij is de intelligentste van het stel, dat merk je ook aan haar reacties op het schilderij. Zij gaat later waarschijnlijk studeren. Door haar houding onderscheidt ze zich van de groep. Dat moet je als kunstenaar herkennen.' Iets wordt immers niet gezien omdat het zichtbaar is, maar andersom, iets is zichtbaar omdat het wordt gezien.
Rineke Dijkstra zet met The Liverpool Series haar speurtocht naar de essentie van de jeugd van tegenwoordig voort. De wisselwerking tussen de groep en het individu, een thema dat ze al eerder, meer zijdelings, aansneed, treedt met de video Weeping Woman op de voorgrond. De onuitgesproken, ingewikkelde en vrijwel onzichtbare processen die zich daarbij afspelen, worden navoelbaar. Er blijft ook iets te raden over, de video wordt een geheim van een geheim.
Geen wonder dat er weer een overzicht van haar oeuvre op de rol staat. Dit keer in Amerika, te beginnen in 2012 in het Guggenheim Museum in New York.
'The Liverpool Series 2008-2009' van Rineke Dijkstra is zien bij de galerie van Jan Mot, Antoine Dansaertstraat 190, Brussel, van 23 april tot 5 juni; bij Galerie Marian Goodman, rue du Temple, Parijs, van 27 april tot 5 juni en in Tate Liverpool, Liverpool, van 27 april tot 30 augustus














donderdag 25 augustus 2011

Afghanistan in Hipstamatic Balazs Gardi Photography



It's been nearly 10 years since the U.S. war in Afghanistan began back in October 2001. Journalists and photographers flocked to Kabul and Tora Bora as the first bombs fell. The iPhone had not yet been invented; it would be another three years until anyone knew what Facebook was. Back then, Afghanistan was a war of necessity, a war of revenge. A decade later, Osama bin Laden -- the erstwhile target of the U.S. invasion -- is dead. The Taliban are dispersed; but still potent, still deadly. And we're almost five generations into the world's favorite smartphone.
The mission in Afghanistan, of course, has changed: from the foremost matter of national security to something more nebulous -- a war of counterinsurgency and nation-building. In these 10 years, Foreign Policy has spent a great deal of column inches and pixels on the conflict -- publishing dispatches and analyses, photo essays and commentary. But in this unique collection of photographs, largely taken on iPhones using an app called Hipstamatic that allows users to digitally manipulate "lenses," "flashes," and "film stock," we found something exceptionally powerful: a record of the lives of U.S. Marines in Helmand province in 2010 and 2011 and of the Afghans they interacted with. It is by no means a comprehensive look at 10 years of war, but it is an evocative and profound slice of life -- at the beginning of the end of the longest conflict in U.S. history.
This experiment in photojournalism comes to FP by way of Teru Kuwayama and Balazs Gardi, who embedded with Marine Battalion 1/8 in Helmand for five months starting in September 2010. They collaborated with three other photographers on a project called Basetrack -- a multiplatform, social-media cornucopia; a hybrid of digital maps and feeds, Facebook posts and musings, interviews and stunning photographs. 

The Valley from Balazs Gardi on Vimeo.