Views & Reviews Amerika From Altheimer Kansas to Zell South Dakota Gerry Johansson Photography

Amerika. 
Photographs by Gerry Johansson. 
Byggforlaget, Stockholm, 1998. Unpaged, 6 ½ x 9 ¼". 
From Altheimer, Kansas to Zell, South Dakota: Swedish photographer Gerry Johansson traverses the whole of America, enigmatically portraying its towns and landscapes. These square-format photographs bring to mind Robert Adams and Lee Friedlander but with a distinct European sensibility. Superbly sequenced and printed.

Growing up as a teenager in Sweden Johansson had many influences of American culture. He listened to Miles, Coltrane, Mingus and Dolphy, read MAD magazine and watched a lot of American films. When he was 17 he spent a year with relatives in New Jersey. He writes, “In my contact with American youth I always felt that I had a very different idea of what America was. In my opinion they had missed the whole point of being part of the American culture.” This experience culminated 30 years later in “Amerika,” Johansson’s photographic series and book on what America feels like to him. He writes, “Nothing beats standing on a street corner watching something you don’t quite understand.” His black and white images reflect American culture and ideology from the mid-west, south, north, east and west coasts, as seen through his Swedish eyes.

See also A Conversation with Gerry Johansson

Over een periode van achttien jaar maakte Gerry Johansson (Zweden, 1945) een serie boeken van landen waar hij, direct of indirect, een band mee heeft: Amerika (waar hij enige tijd woonde), Zweden (waar hij werd geboren en opgroeide) en Duitsland (waar zijn vader voor de oorlog studeerde). Maar louter nieuwsgierigheid - Ulan Bator (de hoofdstad van Mongolië) en de stad Pontiac (even buiten Detroit) - zijn voor hem even goede redenen om een fotoboek te maken. 

Johansson maakt stille, onnadrukkelijke foto’s. Ze schreeuwen niet om aandacht maar dwingen die door zorgvuldige composities en zachte grijstinten zwijgend af.

Normaliter fotografeert Johansson op plekken waar niemand is. Hij is daar graag, loopt liever door vergeten straten dan in drukke winkelcentra.

De fotograaf geeft ons een extra paar benen en ogen. Hij loopt en kijkt aandachtiger en onbevangener dan de meesten van ons dat doen. Bedachtzaam draait hij om een object, bekijkt en fotografeert het vanuit alle denkbare hoeken. Hij verandert het perspectief en daarmee onze kijk op de dingen. Johansson ziet de schoonheid in plekken waar je die niet gezocht zou hebben. Maar het zijn altijd plekken die ooit door mensenhanden zijn aangeraakt. En hoewel het om mensenwerk gaat - een speeltuin, een achterafstraatje, een standbeeld - schittert de mens zelf vaak door afwezigheid waardoor Johanssons beelden lastig te dateren zijn.

De afgewogen composities, het uitgebalanceerde licht, de zachte grijstinten en de zorgvuldige beelduitsneden dragen bij aan de rust, eenvoud en tijdloosheid.

De melancholie, zo karakteristiek voor Zweedse fotografie, is tastbaar in het oeuvre van Johansson aanwezig.

Voor Johansson is fotograferen een handeling vanuit het onderbewuste. Hij reageert op de dingen die hij ziet en op dat moment mooi of leuk vindt. Het gaat hem niet om het maken van meesterwerken, maar om het volgen van zijn impulsen. Eigenlijk doet hij met fotografie precies hetzelfde als wanneer wij door een stad of streek wandelen: je kijkt naar de dingen. En als iets je bevalt, kijk je langer. 

Gerry Johansson bracht de jaren ‘60 in New York door, waar hij met een camera zijn omgeving documenteerde. Terug in Zweden studeerde hij grafische vormgeving en was vervolgens vijftien jaar grafisch ontwerper. Midden jaren ’80 stapte hij definitief over naar de fotografie. Zijn oeuvre toont verwantschap met Robert Frank, Walker Evans en Robert Adams.