Pikin Slee; SPECIAL FOTOGRAFIE
Door Jhim Lamoree
Het surrealisme ligt op straat in Pikin Slee, een geïsoleerd dorp aan de Boven Suriname rivier.
Nieuw werk van Viviane Sassen
Midden in de jungle, aan de bovenloop van de Surinamerivier, ligt Pikin Slee. In het dorp wonen ongeveer vierduizend Saramaccaners, nakomelingen van gevluchte slaven, min of meer geïsoleerd van de buiten- wereld in traditionele omstandigheden. De eerste mobiele telefoons, honkbalpetten en T-shirts zijn er weliswaar gesignaleerd en er is een school, een bescheiden medische post en zelfs het Saamaka Marron Museum over de geschiedenis en de cultuur van de Saramaccaners, maar als iemand zich niet goed voelt, is de medicijnman degene die de eerste hulp verleent. God of Allah kent niemand in Pikin Slee, de inwoners van het dorp zijn vertrouwd met de geesten van voor de tijd en zijn daar zeer tevreden mee.
De reis naar het dorp vanuit Paramaribo is geen geringe: drie uur met de auto op een weg die letterlijk eindigt in de rivier en dan nog twee tot vier uur, afhankelijk van de waterstand, met een korjaal. De bestemming is de beloning, want Pikin Slee is van een ‘overweldigende schoonheid’, zegt Viviane Sassen (1972), die er in augustus vorig jaar en in februari en maart van dit jaar verbleef om te werken aan een nieuwe serie foto’s. Delen van die serie zijn vanaf 7 september te zien in Huis Marseille, het museum voor fotografie in Amsterdam, en op Unseen, de fotobeurs die van 26 tot en met 29 september wordt gehouden op het terrein van de Westergasfabriek in Amsterdam.
Eerder dit jaar organiseerde Huis Marseille een even schitterend als gevoelig overzicht van haar werk, In and Out of Fashion, dat nu in een iets andere vorm te zien is op het fotofestival van Arles. Op de Biënnale van Venetië hangt een selectie van haar oeuvre op de hoofdtentoonstelling in het Italiaanse paviljoen. Nu broedt ze op een tentoonstelling die volgend jaar in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam zal worden gehouden.
Jeugd in Afrika
Versteld stond Viviane Sassen van Pikin Slee, een van de best bewaarde stukjes Afrika buiten het continent. ‘Midden in de jungle van Zuid-Amerika praat je Nederlands met mensen met wortels in Afrika.’ Die botsing van culturen baart verwondering, verwarring en vervreemding, precies wat de beste foto’s van Viviane Sassen ook doen. Niet voor niets houdt ze van alle stromingen in de kunst het meest van het surrealisme. In haar modefotografie en haar vrije werk moet ze dat meestal zelf verzinnen of ensceneren, in Pikin Slee was dat nauwelijks nodig. Het surrealisme lag er op straat, of was door een kleine ingreep, een andere uitsnede of een alternatief standpunt snel te vinden. De fotograaf als auteur bleef natuurlijk van belang; dingen worden pas zichtbaar als ze door iemand worden gezien.
Pikin Slee was voor haar ook een vertrouwde omgeving. Viviane Sassen is geboren in Amsterdam, maar bracht een deel van haar jeugd door in Afrika, een continent dat ze nog steeds vaak bezoekt en waar veel van haar oeuvre is ontstaan. Afrika maakt deel uit van haar artistieke DNA. Wie ben ‘ik’ en wie ‘de ander’, xenofobie, het zijn thema’s die haar bezighouden in foto’s die zowel antropologisch als esthetisch zijn te duiden. Die thema’s gaat Sassen intuïtief te lijf, ze zoekt naar een emotie die ze naar eigen zeggen slecht onder woorden kan brengen. ‘Misschien zou een psychotherapeut me daarbij kunnen helpen,’ oppert ze, om die suggestie meteen te verwerpen. ‘Als ik precies zou weten wat ik doe, maak ik hoogstwaarschijnlijk niet de foto’s die ik maak.’
In Pikin Slee zijn haar foto’s met heel veel aandacht voor detail, grafische stilering en abstrahering van de werkelijkheid tot stand gekomen, maar niet wars van een schoonheid die wil verleiden. Het zijn geheimen van geheimen. Haar foto’s van de stillevens, landschappen en mensen die ze aantrof in het dorp in de jungle van Suriname betrappen het verborgene, zonder dat verborgene te onthullen.
Te zien op Unseen bij galerie Stevenson, 26-29 september, en van 7 september tot 8 december bij ‘De herontdekking van de wereld’, de grote openingstentoonstelling in een verdubbeld Huis Marseille VN Fotospecial
31-08-2013
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten