When Pamela Des Barres and other backstage women came to prominence in 1969, the news media focused on their brazen sexuality. Now the focus is on their fashion.
By JIM FARBER NOV. 11, 2015
Cultural photographers try to capture images others miss. But even when they do, some people don’t see what is really there.
Case in point: Baron Wolman’s pictures of the original groupies in 1969. Billed on the cover of “A Special Super-Duper Neat Issue” of Rolling Stone (then a fledgling magazine), they inspired outrage in readers unfamiliar with the sexual innovations of the counterculture. In addition, the sometimes salacious articles that accompanied the photos irked some of the women portrayed. But Mr. Wolman said his portraits had a different intent.
“The thing I noticed immediately about these women was that they had spent a lot of time putting themselves together in ways that were so creative, you couldn’t believe it,” he said. “They mixed together outfits of the day with things from antique clothing stores to create a real vision. They weren’t appearing half-naked to get the men’s attention. They were dressing up to put on a show.”
Mr. Wolman’s view of the women as style icons comes into sharp focus thanks to a new coffee-table book, “Groupies and Other Electric Ladies.” It collects his published portraits along with outtakes, contact sheets, the original articles from the issue and new essays that put the subjects into a modern context. The thick paper stock and oversize format emphasizes Mr. Wolman’s view of the groupies as pioneers in hippie
frippery.
“It was all feathers and boas and frills,” the fashion stylist Phillip Bloch said. “It was whimsy and color. They’d put a Victorian blouse with boots. Or velvet pants and masculine shoes. They created a highly eclectic mishmash that together announced, ‘We break the rules.’”
The revival of these images comes at a propitious time. The Twitterverse has amplified the movement to condemn judgments against women’s expressions of their sexuality, no matter how flip or free.
“Sex positivity has permeated mainstream dialogue, particularly among people who have the benefit of growing up with social media,” said Andi Zeisler, the editorial/creative director of the feminist media company Bitch. “That brought things like slut shaming into the cultural lexicon.”
But in order for that to come about, decades had to pass, during which the news-media image of groupies adopted any number of guises. When the Feb. 15, 1969, issue of Rolling Stone appeared, with the cover line “The Groupies and Other Girls,” it created a media pile-on. There were catch-up articles in magazines like Time and Life, along with harrumphing commentary in newspapers.
Before the issue reached newsstands, the term “groupie” was not common, having turned up sporadically in places like The Village Voice. After the issue was published, the word became codified, aided by drooling pulp novels like “Groupie” or the voyeuristic 1970 documentary “Groupies.”
Mr. Wolman, 78, began his career in photojournalism after serving in the military in Berlin in the early 1960s. His first published photo essay captured life behind the just-erected wall in Communist-controlled East Berlin. After moving to San Francisco, Mr. Wolman met Jann Wenner, who asked him to become chief photographer for a publication he was starting, to be called Rolling Stone. Mr. Wolman held that position for three years, before Annie Leibovitz took over.
During his time with the magazine, he earned the trust of the musicians and the women in their circle. Mr. Wolman brought the idea for an article focused on the women to Mr. Wenner, who immediately recognized it as media gold. He felt so sure, he spent $7,000 for a fullpage ad on a back page of The New York Times to herald the special issue.
“We seized the opportunity to use this as a steppingstone to build awareness of the magazine in New York advertising circles,” Mr. Wenner said. “It stimulated a lot of attention on Madison Avenue and even more in the press and with the public.”
The ad’s tag line was, “If we tell you what a groupie is, will you really understand?”
“The whole idea was to say, ‘There’s something going on here, and you don’t know what it is, Mr. Jones,’ ” said Mr. Wolman, paraphrasing a famous Bob Dylan lyric. “But if you read Rolling Stone, you’ll get it.”
While many of the women who posed for Mr. Wolman loved the portraits, they were not pleased with the text surrounding them. “I never hated a word in the English language as much as I hated ‘groupie,’ ” said Sally Romano (then Sally Mann), who is now a lawyer in Huntsville, Tex. “The term is just stupid. And in the article I sounded like a complete moron.”
Ms. Romano, who was living in the Jefferson Airplane house at the time (and was involved with the band’s drummer, Spencer Dryden), said the band “never let me live it down.”
Trixie Merkin, a Radcliffe graduate, enjoyed being included in the issue but wasn’t thrilled about being lumped in with groupies.
Though the magazine pointed out that she wasn’t one (she was one of the “other girls” alluded to in the cover line), her connection to them seemed implicit. At the time, she was a bassist in the band Anonymous Artists of America, as well as a member of “the next commune down from Ken Kesey’s Merry Pranksters,” as she describes it.
It’s indicative of the sexism of the day, and the fact that there were few female musicians in the scene, that Ms. Merkin’s only way into the magazine was the groupie issue. She appeared topless among the otherwise largely chaste photos, and said the idea to do so was hers.
“I asked myself before the shoot, ‘What should I wear — or not wear?’ ” Ms. Merkin said with a laugh. “It was meant to be zany. I was a bit of a Dadaist.”
If the photographs and articles drew ire from certain guardians of opinion, they didn’t necessarily diminish the women’s status within the counterculture. “The groupies had very high prestige,” said Richard Goldstein, perhaps the first true rock critic. “They had been chosen, but they had chosen as well. The musicians had to be selected by them. It was a mutual conveyance of prestige through sex.”
They also had an influence on fashion. Their on-the-fly street style —stitched together from 1920s bohemia, bordello chic, Victorian lace and mod leftovers — created the vintage rock look. “You see it now in the
designs of Anna Sui, Catherine Malandrino and Mary-Kate and Ashley,” Mr. Bloch said of the Olsen twins. “Some of these groupies look like mothers to the Rodarte sisters.”
But the women weren’t idealized, even in their day. The flip side of their cool appearance found enduring expression in the 1969 ballad “Groupie (Superstar),” written by Bonnie Bramlett and Leon Russell. In that song, the groupie pines for a rock star who remains out of reach, always on the road with someone else.
The song’s message entered the mainstream when it became a No. 2 hit for the Carpenters in 1971, if with a chastened lyric. (The Carpenters whitewashed “I can hardly wait to sleep with you again” into “I can hardly wait to be with you again.”)
By the late ’80s, amid the panic of AIDS, different attitudes prevailed. When Pamela Des Barres of the groupies-turned-band the G.T.O.’s published her blockbuster memoir, “I’m With the Band: Confessions of a
Groupie,” in 1987, she drew criticism. Mainly, she said, it came from other women.
“I had to fight my way out of a lot of difficult situations,” Ms. Des Barres said. “I was on a TV show, and Gloria Steinem didn’t even want to be on the stage with me. I was seen as a submissive slut. But I was a
woman doing what I wanted to do. Isn’t that feminist?”
Ms. Des Barres said she had to come up with snappy comebacks in order to make her way through the talk-show circuit. “Some lady said to me, ‘How could you shame yourself this way?’” she said. “I said, ‘I’m so sorry that you didn’t get to sleep with Mick Jagger and I did.’ That shut her up.”
Attitudes began to alter again in the aughts. Cameron Crowe’s 2000 movie, “Almost Famous,” portrayed the main groupie character, Penny Lane (played by Kate Hudson), as a haloed muse.
The 2002 comedy “The Banger Sisters” went further. In it, Susan Sarandon played a former groupie whose move away from the scene represents a denial of her true desires and a descent into ruinous repression. To cure this, she requires the brassy presence of her former partner in groupie-dom, played by Goldie Hawn (the real-life mother to Ms. Hudson).
Groupies still exist, and always will, but they seem not to have the prominence of their foremothers. Perhaps their most common current media depiction would be the women used decoratively in certain hip-hop videos.
If the profile and prestige of groupies has sunk, their lingering, historic image has become more complicated. On the one hand, Ms. Zeisler said, many third-wave feminists admire the fact that the ’60s groupies “transgressed the boundaries of what was considered proper female sexual behavior.”
On the other, “they contributed to a culture in which women have had to struggle very hard to be seen as human and professional. They made it harder for women in music to be seen as anything other than groupies.”
Many of the original women on the scene say they have no interest in such reactions. A measure of the women’s ownership of their legacies can be seen in the title of Ms. Romano’s forthcoming autobiography. It inverts Ms. Des Barres’s title into “The Band’s With Me.”
Still, the women’s enduring confidence may find its purest expression in Mr. Wolman’s photos. To focus on their power, he said he made the decision to shoot them “in as uncluttered a way as possible. I took them into the studio and treated them like celebrities, in the style of my two favorite photographers, Richard Avedon and Irving Penn.”
“I wanted to isolate them so people would really look at the women,” Mr. Wolman said. “I wanted to say to the viewer: ‘See who is really in the image. See who these women really are.’ ”
Correction: November 11, 2015
An earlier version of this article misstated where Sally Romano practices law. She is in Huntsville, Tex., not Santa Fe, N.M.
A version of this article appears in print on November 12, 2015, on page D1 of the New York edition with the headline: Dressing Their Way Backstage.
© 2015 The New York Times Company
‘Engelsen zorgen dat je echt geniet’
De eerste groupies Groupies hoorden vanaf eind jaren zestig onlosmakelijk bij het muziekleven. Hun meest begeerde muzikant, Jimi Hendrix, zei alsof hij een zeeman was: „I only remember a city by its chicks.”
Hester Carvalho 21 december 2015
Foto’s Baron Wolman, Iconic Images Limited
Het fenomeen ontstond eind jaren zestig. Zoals ooit soldaten in dorpen werden onthaald met lekkernijen en aandacht van jonge vrouwen, waren het nu verwaten rocksterren met lange krullen en fluwelen jasjes die in steden als Los Angeles en San Francisco werden opgewacht door jonge schoonheden met de drugs ‘du jour’ en een rijk menu aan seksuele attenties. Het was de tijd van de Summer of Love, patchouli, hippies, het succes van Jimi Hendrix, Frank Zappa en The Doors.
Bekende groupies als Pamela Des Barres en Miss Sunshine hadden een assertieve benadering. Voor en na concerten drongen ze kleedkamers binnen, verzamelden telefoonnummers, kochten bewakers om, speurden naar de slaapplaats van hun prooi. In de popmuziek van die jaren waren de rollen omgedraaid: mannen hoefden niet achter vrouwen aan, de vrouwen jaagden op hen.
Het onlangs verschenen fotoboek Groupies and Other Electric Ladies van de Amerikaanse fotograaf Baron Wolfman (78) laat uitgebreid zien hoe de groupies zich presenteerden: met vele lagen fluweel en ruches, hoeden, boa’s, franje en bontjasjes. Sjiek van de vlooienmarkt.
Cat - hippe man.
Fave rave - favoriete bedpartner.
To ball - seks hebben met.
Groupie - vrouw die met muzikanten slaapt, drugs deelt, uitgaat.
Starfucker - vrouw die met zoveel mogelijk beroemde mannen naar bed gaat zonder oprecht in de muziek geïnteresseerd te zijn. Laag gewaardeerde status.
Wolfmans portretten zijn om verschillende redenen adembenemend. Om de onbevangenheid van de jonge vrouwen, trots over het verwerven van hun seksuele vrijheid. Om de onschuld die de jonge (vaak rond de twintig, maar soms nog maar veertien) meisjes uitstralen. En uiteindelijk ook om het fanatisme en de overgave waarmee ze zich in de rockscene stortten. Ze stopten met school en liepen weg van huis. Samen met gelijkgezinden achtervolgden ze de muzikanten tijdens hun tournees - vandaar de dubbele betekenis van ‘groupie’: in groepjes achter de groepen aan. De bands waren The Yardbirds, Steve Miller Band, Cream, Led Zeppelin of Jimi Hendrix Experience.
De foto’s in Groupies and Other Electric Ladies zijn een uitgebreide versie van de reportage die in 1969 gemaakt werd voor het toen pas opgerichte muziekblad Rolling Stone, aangevuld met artikelen uit dat blad. De geïnterviewden - groupies en muzikanten - zijn opvallend openhartig. Ze maakten zich duidelijk geen zorgen om hun publieke imago - of vonden hun ontboezemingen juist gunstig.
Het begon met liefde voor muziek, bij de groupies - blijkt uit de interviews. Eind jaren zestig was de periode van ‘teeny-boppers’ achter de rug: popzangers voor wie de meisjes stonden te gillen. Nu was het de tijd van de rockgod: ruige, harde, opzwepende klanken van mannen met wapperend haar en strakke broeken. Jonge vrouwen stonden niet zomaar te gillen. Ze bestudeerden de platenhoezen, lazen tijdschriften en verzamelden zoveel mogelijk informatie over de muzikant.
Drugs
Die liefde leidde tot veroveringsdrang. In de kleedkamers van ultieme helden als Eric Clapton, Jim Morrison, Frank Zappa of Steve Miller kwam het soms tot handgemeen tussen de groupies. Tot bloedens toe vochten twee vrouwen in een kleedkamer in New York om Jimmy Page, die op dat moment zelf niet aanwezig was.
VAN BABYSITTERS TOT VERZAMELAARS VAN AFGIETSELS
Pamela Des Barres
Pamela Des Barres werkte als babysitter bij Frank Zappa. Zou later slapen met veel bekende sterren, onder wie Mick Jagger, Keith Moon, Gram Parsons, Woody Allen. Publiceerde haar memoires, I’m With The Band. Confessions of a Groupie, in 1987.
The Plaster Casters of Chicago
Cynthia studeerde beeldhouwen aan de universiteit en wilde graag iets bijzonders maken. Met mede- groupie Dianne, ook uit Chicago, begon ze gipsen afgietsels van het erecte lid van hun veroveringen te maken. Van onder anderen Jimi Hendrix en Eric Burdon.
Sally Mann
Sally Mann maakte deel uit van de scene rond Janis Joplin en woonde in huis bij de leden van Jefferson Airplane. Daar kookte ze, waste af en paste op de kinderen.
Catherine James
Catherine James was de meest gewilde groupie van Los Angeles, om haar stijl en uiterlijk: met lang blond haar en mysterieuze oogopslag. Publiceerde haar memoires in 2007, Dandelion: Memoir of a Free Spirit.
De muzikanten lieten zich de aandacht welgevallen. Al was Eric Clapton teleurgesteld toen hij ontdekte dat het de vrouwen niet ging om zijn uiterlijk of lichaam, maar om zijn naam. En de Amerikaanse gitarist Steve Miller ergerde zich weleens aan de meisjes die voor de show met grote ogen zwijgend in de kleedkamer op hem zaten de wachten. Maar de groupies werden zelden afgewezen. Of zoals Jimi Hendrix het samenvatte: „I only remember a city by its chicks.”
Naast muziek was er een gedeelde interesse in drugs. Voor de muzikanten was het riskant te reizen met drugs in de bagage. Zodra ze aankwamen in de rockclubs, arriveerden de meisjes met de joints en andere middelen. De drugs werden zo belangrijk dat een deel van de groupies uiteindelijk ook als dealer zou gaan werken.
Seks
De scene in Los Angeles was in alle opzichten het meest expliciet, daar draaide het de meisjes vooral om seks en drugs. In San Francisco ging het eerder om vriendschap tussen ster en groupie. In Los Angeles was de commune van Frank Zappa en zijn band, The Mothers of Invention, de spil van veel feestjes en uitspattingen. Zappa zag alleen maar voordelen in het groupie-fenomeen: „Die meisjes leren veel, op seksueel gebied. En dat is gunstig. Uiteindelijk zullen ze trouwen met gewone jongens, kantoorklerken en fabrieksarbeiders. De jongens zijn gebaat bij hun seksuele avontuurlijkheid. Ze zijn gelukkiger en doen hun werk beter, dat geeft het land een economische impuls. Iedereen blij.”
Bij de meisjes waren de Britten favoriet. Mick Jagger, Noel Redding (bassist van Hendrix), Eric Clapton, en later Jimmy Page, Robert Plant en andere leden van Led Zeppelin. In een tijd dat veel Amerikanen zich kleedden als cowboys, waren de Britten verrassend vrouwelijk, met golvende krullen, brokaten jasjes en fluwelen broeken. Daarbij waren ze attenter. „Amerikanen hebben altijd haast”, zegt een van de vrouwen in het boek. „Engelsen zorgen dat je werkelijk geniet.”
Sommige groupies trouwden met een Britse popster, en verhuisden - tijdelijk - naar Engeland. Anderen waren goed met kinderen en belandden als - onbezoldigde - huishoudster in het gezin van hun ster.
Fanatieke jonge vrouwen, trots op hun seksuele vrijheid
Groupies werden gewaardeerd en bezongen, onder meer in Zappa’s Groupie Bang Bang. Maar begin jaren zeventig was het gouden tijdperk voorbij. De Summer of Love was gedoofd, Hendrix, Morrison en Janis Joplin waren overleden. Volgens supergroupie Pamela Des Barres hing de verandering samen met het grote succes van Led Zeppelin. Plotseling draaide de rockscene om geld. En jonge(re) meisjes drongen zich naar voren, nu gekleed in lurex en glitter.
Pamela Des Barres zou in de jaren tachtig opnieuw bekend worden, met haar memoires over de jaren zestig, I’m With The Band, over ontbijten met Zappa en nachtenlang doorhalen met David Crosby - en vele anderen. Op haar verhaal is Penny Lane in de film Almost Famous (Cameron Crowe, 2000), gebaseerd.
Het is de vraag of de groupies nog bestaan. De omstandigheden zijn anders dan in de jaren zestig. De beveiliging is toegenomen, bij concertzalen kun je niet meer zeggen ‘Ik ben bevriend met de band’ en doorlopen. Volgens Kors Eijkelboom, productieleider van Paradiso, Amsterdam, staan er geen meisjes meer te wachten bij de kleedkamer. „De enige keer dat ik me zoiets herinner was zo’n tien jaar geleden, toevallig ook bij Robert Plant. Het leek alsof het dezelfde vrouwen waren als in zijn gloriejaren. Wat ouder, maar nog altijd trouw.”
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten