BBB: bouwen en industrie; bouwen en speurwerk; bouwen en organisatie Graphic Design Dick Elffers Cas Oorthuys The Dutch Company Photobook Photography

BBB: bouwen en industrie; bouwen en speurwerk; bouwen en organisatie. [Text D. Dresden, J. de Vries (redactie); Bert Schierbeek (essay); J.J. Vriend. Photography Cas Oorthuys. Layout Dick Elffers en Ben Duyvelshoff].

Utrecht, 1960, 120 b&w photographs / bedrijfsreportage / bouwproces en research, vormstudies van B2-blokken, opgeleverde gebouwen, werkveld in het buitenland). - Ill. 1 b&w photographs, 5 color / beeldmerk, grafische voorstelling van een bouwskelet, schematische tekeningen, landkaart van Nederland, oude navigatiekaart., NN, Firmenschrift, Photographie - Anthologie - Auftragsphotographie, commissioned photography - Nederland, Niederlande - 20. Jahrh.,

In het bedrijfsfotoboek BBB (1960), vervaardigd in opdracht van Bredero’s Bouwbedrijf N.V. in Utrecht, gaven Oorthuys en Elffers opnieuw uiting aan hun belangstelling voor architec-tuur. In de foto’s werd op nuchtere wijze de loftrompet gestoken op het werk van de bouw-vakkers, de bouwmaterialen en de wereldomspannende projecten. Het fraaie typogra-fische letterspel met de drie kolossale B’s ter introductie van ieder hoofdstuk en de bestek-tekeningen, door Elffers aangebracht op het transparante stofomslag en de beide schut-bladen, sluiten aan bij het in de tekst van criticus J.J. Vriend beschreven nieuwzakelijke karakter van de woning- en utiliteitsbouw van Bredero. Hetzelfde geldt voor de geva-rieerde, maar altijd functionele foto-layout van Oorthuys. In BBB werden fotografie en typografie dienstbaar ingezet in een vertelling over een modern bouwbedrijf. De symbiose tussen de drie disciplines maakt de uitgave tot een typisch Hollands produkt van de weder-opbouw.

Na een begin als aannemer (van onder andere het Centraal Museum te Utrecht), schakelde Bredero’s Bouwbedrijf in de jaren twintig over op woningbouw. In Utrecht bouwde het bedrijf in Sterrenwijk, de betonbuurt in Ondiep en grote delen van Rivierenwijk. In deze jaren experimenteerde Bredero vooral met het betrekkelijke nieuwe materiaal beton en bouwde betonwoningen door heel Nederland, onder andere in Watergraafsmeer (Betondorp). Later werden er grote hoeveelheden typische jaren dertig woningen gerealiseerd in de kenmerkende baksteenstijl met grote, met pannen bedekte kappen. Dit deed het bouwbedrijf niet alleen in Utrecht en omgeving (Majellapark in Utrecht, Bilthoven en Zeist) maar door heel Nederland van Groningen tot Nijmegen.

Direct na de capitulatie van mei 1940 werd Bredero ingeschakeld bij de wederopbouw (onder andere in Wageningen), met name vanwege de ervaring met systeembouw. Ook werden (papieren) plannen met Dudok en Rietveld gemaakt voor nieuwbouwprojecten ‘na de oorlog’. In Duitsland bouwde Bredero in 1943-1944 noodwoningen in Duisburg. Zoals veel bedrijven had Bredero in 1945 flinke schulden en grote wederopbouwopdrachten lieten aanvankelijk lang op zich wachten. De redding kwam in 1947 met financiële hulp van de Herstelbank, voorwaarde was echter dat Adriaan Bredero aftrad als directeur. De in 1944 bij het bedrijf in dienst gekomen Jan de Vries volgde hem op. 

Tot eind jaren vijftig bouwde Bredero’s Bouwbedrijf wederopbouwwoningen door heel Nederland. Het bedrijf begon zich echter steeds meer te richten op grotere bouwprojecten en streefde naar vergaande industrialisatie van het bouwproces. Hierin liep Bredero voorop in de bouwsector. Ook onderscheidde Bredero zich al vroeg door een moderne bedrijfsvoering en schakelde graag wetenschappers en onderzoekers uit andere disciplines in. Kunstenaars werden ingehuurd voor propaganda van het ‘product BBB’ zoals ‘huisschrijvers’ Albert Kuyle en Max Dendermonde en huisfotograaf Cas Oorthuis. Het medium film werd zowel voor als na de oorlog ingezet om klanten te winnen. Het bedrijf streefde bij voortduring naar efficiëntere bouwmethoden en ontwikkelde de systeembouw middels geprefabriceerde kozijnen, tussenwanden, plafondplaten, betonnen dragers en de beroemde B2 blokken. In de woningbouw werd op grote schaal met deze prefab methoden geëxperimenteerd. Maar al snel na de oorlog werd de wens steeds sterker om het totale bouwproces te regisseren: het projectontwikkelen. Bredero kan met recht als uitvinder van de projectontwikkeling in Nederland beschouwd worden.

Het bedrijf boorde in de jaren vijftig nieuwe werkterreinen aan in Australië, Nieuw-Guinea en Perzië (Iran). De onderneming probeerde de in Australië succesvol gebleken formule van projectontwikkeling uit in Nederland en vervolgens ook in andere West-Europese landen. De bouw van Hoog Catharijne was het uitvloeisel hiervan en is te beschouwen als het finest hour van de onderneming. De integrale bouwwijze werd haar handelsmerk en Bredero werd onder meer specialist in het bouwen van winkelcentra in binnen- en buitenland. 
In de loop van de jaren zeventig keerde het tij in alle opzichten voor het inmiddels wereldwijd opererende bedrijf en het faillissement van Bredero haalde midden jaren tachtig alle voorpagina’s.

The Dutch Photobook describes the relatively recent history of the famed Dutch photobook. Editors Rik Suermondt and Frits Gierstberg chose over 120 of the most significant Dutch photobooks and placed them in the context of developments in photography and society.

The post-Second World War Dutch photobook is unique because of the long tradition of graphic designers and photographers working closely together. It is highly prized abroad, and many photobooks have become part of the collections of museums and private collectors. This book shows the immense variety and allure of the Dutch photobook and makes it accessible to a broad audience.

Six chapters, organized both thematically and chronologically, examine company photobooks , photobooks about youth culture, landscape books, city books, travelogues and autonomous photobooks. For each theme, the 20 most noteworthy books are described and represented by gorgeous illustrations of their covers and parts of their contents.

Despite - or perhaps because - the digitization of photography, the traditional medium of the photo book is (still) enormously popular amongst contemporary photographers. They see the book as the ideal form to present their work and to tell their story. The Dutch photo book has built over the years a certain reputation. The close collaboration between graphic designers and photographers determined in the period after 1945 the quality of the Dutch photo books. Gerry Badger wrote: ": ‘One of the most active photobook cultures in the postwar years was Holland, rivalling and perhaps exceeding even France.”