vrijdag 30 december 2011

Who looks at Sternfeld's work distrusts the eye Joel Sternfeld Color Photography

Joel Sternfeld - Color Photographs since 1970


16 December 2011 - 14 March 2012
In mid-December Foam will present the first major retrospective exhibition in the Netherlands of the work of  Joel Sternfeld (1944, New York), one of the pioneers of color photography. Foam will be showing more than one hundred photos from ten different series in an exhibition spanning two floors. A highlight is Sternfeld's early work from the 1970s, which has never been previously exhibited. A large selection from famed series such as American Prospects, the result of his legendary journey through the United States, and Stranger Passing will also be on show. A constant factor in his work is his native land America, its inhabitants and the traces left by people on the landscape. With a subtle feeling for irony and an exceptional feeling for color, Sternfeld offers us an image of daily life in America over the last three decades.
New Color Photography
Along with William Eggleston and Stephen Shore, Sternfeld saw to it that colour photography became a respected artistic medium in the 1970s. Until that time, colour was used widely in advertising and amateur photography, but was rarely seen in museums and galleries. Sternfeld was influenced by the color theory of the Bauhaus and by the work of William Eggleston, whose exhibition in MoMA in 1976 marked the official acceptance of colour photography in the art world.
Early Work
A typical 'street photographer' style can be recognized in Sternfeld's early and as yet unknown work, using a 35mm camera, to record everyday life in America. This work already contained the characteristics that made his later work so successful. In 1978, Joel Sternfeld began a long journey through the United States. For eight years he crisscrossed his homeland and recorded everything he encountered with his large-format camera. His investigation into the landscape and people moving within it resulted in the American Prospects series (1979-1983). In Stranger Passing (1987-2000) Sternfeld concentrated on people. He photographed them in an unambiguous way: from the same distance and looking directly into the camera. This series is a portrait of a society, comparable to the magnum opus of August Sander in the early twentieth century. Just as in American Prospect, there is evidence of a light absurdism as well as sympathy for those being portrayed.
The American Landscape
For the On This Site series (1993-1996), Sternfeld photographed urban and rural locations which were at first glance unremarkable. In the accompanying text, however, it becomes clear that these were the locations of 'crime passionnels', racial violence and stabbings. The photos thus acquire an entirely different connotation. In Sweet Earth(1993-2005) Sternfeld shows alternative lifestyles and communities which have arisen in America over the past two centuries. He travelled to the homes and communities of people that do not fit into conventional lifestyles and instead pursue another way of life. In Oxbow Archive (2005-2007) Sternfeld depicts the effects of the changing seasons on the landscape and how human behaviour influences nature.
Slide Show
With the projects Treading on Kings (2001), on the G8 conference in Genoa, and When It Changed (2005), on the climate conference in Montreal, Sternfeld's work is becoming more political and strident. These projects will be shown in slide shows.
Biography
Joel Sternfeld lives and works in New York. He has received a number of major awards during his career, such as the Citygroup Photography Prize (2004) and the Guggenheim Memorial Foundation Fellowship (1978 and 1982). The work of Joel Sternfeld has been shown in numerous solo and group exhibitions, including the Museum of Modern Art and Luhring Augustine  in New York. His work is included in major international collections such as the Folkwang Museum (Essen),  Fotomuseum Winterthur, The Metropolitan Museum of Art (New York), The Victoria and Albert Museum (London) and The Whitney Museum of American Art (New York). Since the start of his career, Sternfeld has considered photography books more important than exhibitions of his work. He has published eleven books in the past twenty years, which are now greatly sought after by collectors.


Wie naar Sternfelds werk kijkt wantrouwt het oog

Oeuvre van de Amerikaanse fotograaf Joel Sternfeld is surrealistisch, maar niet in scène gezet

Sandra Smallenburg
Recensie Recensie | Dinsdag 20-12-2011 | Sectie: Overig | Pagina: 18 | Sandra Smallenburg
Fotografie
Het is moeilijk het beeld van je netvlies te krijgen als je er eenmaal je oog op hebt laten vallen. Bij een groentestalletje in McLean, Virginia zoekt een brandweerman rustig een geschikte pompoen uit. Om hem heen liggen talloze overrijpe exemplaren, die mooi contrasteren met het groengele gras. Achter het kraampje wordt het oranje van de pompoenen geëchood in een uitslaande brand. Met man en macht probeert de brandweer daar een vrijstaand houten huis te redden van de ondergang.
Het contrast tussen die serene voorgrond en die hectische achtergrond is krankzinnig. Dit kan niet echt zijn, denk je onmiddellijk. Dit is vast gefotoshopt, of op zijn minst in scène gezet.
Dat gevoel van ongeloof overvalt je bij vrijwel alle beelden op de meesterlijke overzichtstentoonstelling van Joel Sternfeld (New York, 1944) in het Amsterdamse fotografiemuseum Foam. Zijn foto's zijn zo briljant gecomponeerd en zitten zo vol bizarre details dat je keer op keer je eigen ogen niet vertrouwt. Ligt daar echt een olifant in het midden van die tweebaansweg in Woodland, Washington? Is daar werkelijk een auto begraven in die ravijnwand in Rancho Mirage, Californië? En zie ik het goed dat achter die verhuiswagen in een gloednieuwe buitenwijk in Gresham, Oregon, tussen de zojuist uitgeladen spullen, een vrouw haar kind de borst geeft?
Joel Sternfeld hoort, samen met William Eggleston en Stephen Shore, tot de generatie Amerikaanse fotografen die in de jaren zeventig voor het eerst louter in kleur gingen werken. Beïnvloed door de kleurtheorieën van Bauhaus-kunstenaars als Johannes Itten en Josef Albers, richtte Sternfeld vanaf 1970 zijn kleinbeeldcamera op het alledaagse Amerikaanse leven om daar vervolgens de meest onalledaagse en ongerijmde taferelen uit te filteren. Later, vanaf 1979, kon hij dankzij een beurs van het Guggenheim Museum een technische camera kopen en jarenlang in zijn Volkswagen-busje kriskras door Amerika reizen. Het resulteerde in de serie American Prospects (1979-1983), een reeks duizelingwekkende tableaus die nog altijd het hoogtepunt van zijn oeuvre vormt.
Lopend langs die foto's snap je opeens waar kunstenaars als Jeff Wall of Gregory Crewdson hun inspiratie vandaan hebben gehaald. Ook zij hebben oog voor de surrealistische momenten uit het leven en leggen die vast in beelden die meer op schilderijen lijken dan op foto's. Het grote verschil is alleen dat zij hun foto's tot in de puntjes geregisseerd hebben, terwijl Sternfeld zijn scènes - echt waar - zo heeft vastgelegd als hij ze aantrof.
In Foam is veel ruimte voor het onbekende vroege werk van Sternfeld, die begin jaren zeventig, destijds zelf nog een twintiger, vooral veel feestende leeftijdgenoten portretteerde. Ook toen al had de fotograaf een feilloos oog voor detail, zo blijkt uit deze intieme foto's. Ze tonen roodverbrande schouders en oplichtende blonde haartjes op gebronsde benen. Ze zoomen in op een sixpack Budweiser dat geklemd zit tussen een ruitjesbroek en een aktetas, of op de poriën van een zwarte nek onder een glimmende hoed en een hawaïhemd.
Zijn leven lang heeft Sternfeld een voorkeur gehad voor freaks en anderszins prettig gestoorden. Hij ving hun getekende gezichten en hun gewatergolfde kapsels in de straten van de grote steden, terwijl ze zich naar hun werk haastten, te voet of in een fraaie Amerikaanse slee. Maar met de serie Stranger Passing (1987-2000), afgedrukt op enorme formaten fotopapier, plaatste hij deze anonieme Amerikanen pas echt op een voetstuk. De daklozen, de hippies, de boeren en de aerobicsleraressen - Sternfeld portretteerde ze ten voeten uit, zoals August Sander dat voor hem en Rineke Dijkstra dat na hem deed. Ze staan bevroren in hun dagelijkse omgeving, bij het tankstation of de supermarkt, naast een uitgeblust kampvuurtje of tussen de maïsoogst. En steeds staren ze ons doordringend aan; trots, zelfverzekerd, mooi.
In recentere series als Sweet Earth (1993-2005, over alternatieve woongemeenschappen) en When it Changed (2005, over de klimaatconferentie in Montreal) ontpopt Sternfeld zich steeds meer als een politiek geëngageerd fotograaf. Het zijn foto's die, hoewel vaak nog steeds spectaculair qua formaat, minder verbluffend zijn wat betreft onderwerp. Zijn uitgangspunt voor de serie Oxbow Archive (2005-2007) zou je zelfs uitgesproken saai kunnen noemen. Jaar in jaar uit en door de seizoenen heen legde hij hiervoor een koren- en aardappelveldje in East Meadows, Northampton vast om zo de klimaatverandering zichtbaar te maken. Het effect is uiteraard maar nauwelijks af te lezen aan de foto's, maar voor Sternfeld is zo'n aanleiding genoeg om er een visueel overdonderende serie van te maken.
Ligt daar echt een olifant in het midden van die snelweg?
Info: Joel Sternfeld: Color Photographs Since 1970. T/m 14 maart in Foam, Keizersgracht 609, Amsterdam. Inl.: foam.org *****
Foto-onderschrift: Joel Sternfeld, 'McLean, Virginia, December 1978' 
Op dit artikel rust auteursrecht van NRC Handelsblad BV, respectievelijk van de oorspronkelijke auteur.

Geen opmerkingen: