The exhibition ‘A Journey to the Homeland’ by the South African photographer Katharine Cooper (1978, Grahamstown) presents a probing portrait of white Africans. Major political events, such as the collapse of Apartheid in South Africa in 1994 and the expulsion of white farmers from their houses in Zimbabwe in 2000, significantly changed the position of these Africans. Although many of them managed to secure a certain future for themselves after these changes, others were not so lucky. In 2013, Cooper returned for a journey through the countries of her childhood, South Africa and Zimbabwe. In a respectful way, she captured members of the white minority that she used to belong to herself.
For her photo series ‘A Journey to the Homeland’, Katharine Cooper used her Hasselblad camera to photograph the white farmers, with a special focus on their children, who got caught up in political and economic forces beyond their comprehension. More than thirty-five analogue black and white photographs not only show poverty and vulnerability, but also reveal a certain amount of pride and love for the continent where Cooper grew up. Pride and joy are tempered by vulnerability, while a smile accompanied by a riffle hides the uncertainty. The presence of animals in the photographs adds a deeper layer of meaning. A little boy clumsily holding a kitten, and therefore experiencing some kind of love, or a young man assuming the same huddled-up and defenceless position as the bunny in his lap.
Cooper plays with light, geometry, texture and intensity, and excels in the space between the personification of the families and the way in which they are portrayed. The analogue images seems to have been framed in their square formats. These silver gelatine prints give the impression that the photographs were made decades ago, while the black and white also refers to the journalistic character of the subject. Although she consciously decided to focus on one of the many minorities in South Africa – a minority she once belonged to herself –, this should not be perceived as either a victory over or an apology for the colonial past.
KATHARINE COOPER
In 2004, Katharine Cooper graduated from the ‘École Nationale Supérieure de la Photographie’ in Arles, France, after which she worked in the studio of the renowned photographer Lucien Clergue. She developed into a socially committed documentary photographer and now travels all over the world. In 2013, Cooper returned to Africa for a four-month journey through Zimbabwe and South Africa. This journey resulted in the photographic series ‘White Africans: A Journey to the Homeland’ for which Cooper received the 2013 photography award of the Académie des Beaux-arts in Paris. Cooper is also interested in the problems of the Middle East and, since 2015, has made several journeys to war zones in Syria and Iraq. In these places she also photographs families that are struck by fate.
Katharine Cooper, Nina with her children Mayrie and Max and their Oupa Lindsay in the Beadle Street house in Grahamstown, South Africa, 2013, photo ©Katharine Cooper, courtesy of Flatland Gallery
Fotografie
Katharine Cooper: A Journey to the Homeland. T/m 13 oktober 2019 in de Kunsthal Rotterdam.
●●●●●
Rianne van Dijck
26 juli 2019
Fotografie In haar poëtische portretten richt Katharine Cooper haar lens voornamelijk op Zuid-Afrikaanse witte kinderen – die zich nauwelijks lijken te realiseren welke geschiedenis ze op hun rug meetorsen.
Courtesy Flatland Gallery
Ze zijn ontroerend; het portret van een groepje stoere jongemannen dat met een rugbybal midden op straat uitdagend staat te poseren, de foto van de gehandicapte Hunter Koen, die – zo lezen we in het bijschrift – door zijn ouders is verlaten en nu in een sloppenwijk woont. Hun overduidelijke armoede contrasteert met de beelden van de rijke families: de jongens in schoolkostuum met hun kraakheldere bloesjes, het gezin dat met de zwarte dienstmeid poseert voor hun riante huis in Jeffreysbaai. Wat de mensen op deze foto’s met elkaar gemeen hebben, is dat ze allemaal wit zijn in een land met een voornamelijk zwarte bevolking.
In de Rotterdamse Kunsthal is deze zomer A Journey to the Homeland te zien van Katharine Cooper (Zuid-Afrika, 1978); foto’s die Cooper in 2013 maakte in Zuid-Afrika en Zimbabwe, landen waar ze woonde tot ze als negentienjarige fotografiestudent naar Londen vertrok om zich uiteindelijk te vestigen in het Franse Arles.
Courtesy Flatland Gallery
Als je als witte Zuid-Afrikaan besluit een fotoserie te maken over witte Zuid-Afrikanen, dan kies je voor een beladen onderwerp. Niets is immers neutraal in een verhaal over een land waar de ene bevolkingsgroep lange tijd werd onderdrukt door de andere en waar ook in de 25 jaar na de afschaffing van de apartheid de sporen van die catastrofale geschiedenis nog lang niet zijn uitgewist. Hoe ga je om met die geschiedenis, hoe laveer je tussen begrippen als schuld, verantwoordelijkheid en betrokkenheid?
In de foto’s van Cooper zien we dat sinds 1994 weliswaar een grote groep witte Zuid-Afrikanen de rijkdom van voor de apartheid heeft behouden, maar dat er ook een groep is die de privileges niet heeft behouden en in armoede is vervallen – al is die groep een heel stuk kleiner dan zwarte Afrikanen die in armoede leven.
Courtesy Flatland Gallery
Cooper focust in haar werk niet op de politieke of sociaal-economische, noch op de dramatische kant van die leefomstandigheden. In haar poëtische portretten richt ze haar lens voornamelijk op kinderen – die, of ze nu rijk zijn of arm, zich in hun onschuld (wat Cooper benadrukt door ze regelmatig met een dier te fotograferen – een konijn, een kitten, een papegaai) nauwelijks lijken te realiseren welk een geschiedenis ze op hun rug meetorsen. Haar intieme portretten stralen eerder een soort tijdloosheid uit dan dat het harde, registrerende nieuwsfoto’s zijn. Het meisje dat verlegen voor een oude schuurdeur staat met een grote slak in haar handen, doet denken aan de beelden die Dorothea Lange bijna een eeuw geleden maakte van de arme boerenbevolking in het Amerikaanse Zuiden. Het jongetje dat met zijn blote voeten en z’n blonde kop recht de lens inkijkt, roept associaties op met de straatkinderen die Lewis Hine aan het begin van de 20ste eeuw fotografeerde.
Met deze aanpak neutraliseert Cooper de lading die het onderwerp heeft. En laat ze met haar subjectieve documentaire beelden zien dat in een land waar de geschiedenis zo’n stempel heeft gedrukt op de samenleving, er kwetsbaarheid is, en trots, en weet ze dat gevoel op te roepen dat het gaat om mensen die ergens thuis zijn – maar ook weer niet.
Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 13 september 2019
Het thuisland van witte Afrikanen
Fotograaf Katharine Cooper (1978), geboren in Zuid-Afrika, maakte in 2013 een portretserie over de witte bevolking van Zuid-Afrika en Zimbabwe, na de afschaffing van de Apartheid in het eerste land (1994) en de verdrijving van witte boeren in het tweede land (2000). Veel van hen weten na de omwentelingen een zekere toekomst te behouden, anderen hebben minder geluk. Cooper wil geen politiek statement maken over kolonialisme en maakt vooral persoonlijke en kwetsbare portretten van kinderen. Katharine Cooper: A Journey to the Homeland is tot en met 13 oktober te zien in Kunsthal Rotterdam.
Christian Sier
13 augustus 2019
Broers op hun veranda of ‘Stoep’ in Coronation Park, Krugersdorp, Zuid-Afrika 2013
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Ondeugende jongens: Petrus, Hansie, Raymond en Jason in Coronation Park, Krugersdorp, Zuid-Afrika 2013
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Rugbyteam in Coronation Park, Krugersdorp, Zuid-Afrika 2013
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Jongens met luchtbuksen op Ledbury Farm, Mazowe, Zimbabwe 2013
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Werkster met Beth en de buurkinderen op Ledbury Farm, Mazowe, Zimbabwe 2013
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Karin, Johan & André Smit met Maria Lokomo voor hun huis in Jeffreysbaai, Zuid-Afrika 2013
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Nina met haar kinderen Mayrie en Max en hun opa Lindsay in Beadle Street House in Grahamstown, Zuid-Afrika 2013
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Nadine Vorster wacht op de trein op Princess Station, Krugersdorp, Zuid-Afrika 2013
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Zane van Hoff en zijn vriendin Vanessa Grobler in Koffiebaai, Wildkust, Zuid-Afrika 2013
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Simoné Vlooh en kat Oogies, vroeg in de ochtend in Coronation Park in Krugersdorp, Zuid-Afrika 2013
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Hunter Koen (20), verlaten door zijn ouders, nu woonachtig in Coronation Park in Krugersdorp, Zuid-Afrika 2013.
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Corrie Saymaan, parkeerwachter bij Queen’s Mall, Oudtshoorn, Zuid-Afrika 2013
Foto Katharine Cooper/ Flatland Gallery
Geen opmerkingen:
Een reactie posten