Exactitudes

Ari Versluis, Ellie Uyttenbroek
Designed by 75B

English
296 pp / 315 x 240 mm / hardcover
ISBN 978 90 6450 765 6
published 2011, recent

Fifth edition. 48 new series!

Inspired by interest in the striking dress codes of various social groups, Rotterdam-based photographer Ari Versluis and profiler Ellie Uyttenbroek have systematically documented numerous identities. They call their series ’Exactitudes’: a contraction of ’exact’ and ’attitude’. By registering their subjects in an identical framework they provide an almost scientific record of people’s attempts to distinguish themselves from others by assuming a group identity. The apparent contradiction between individuality and uniformity is taken to such extremes that the artistic aspect dominates the purely documentary element. Rotterdam’s heterogeneous street scene remains a major source of inspiration for them, although for this new edition, once again with 48 new series, they have also visited Milan, Beijing, Rio de Janeiro, Casablanca, Praia (Cabo Verde), New York, Bordeaux, London and Paris.

Vlinders vangen op de markt

tekst Arjen Ribbens

Interview | Zaterdag 13-08-2011 | Sectie: Overig | Pagina: L12 | Arjen Ribbens

De foto-antropologen Ellie Uyttenbroek en Ari Versluis maakten 48 nieuwe exactitudes.

Een halflang, blond soapsterrenkapsel en een lichtblauw overhemd van Ralph Lauren of Tommy Hilfiger, dat half uit een verwassen rode broek hangt. Sinds Ari Versluis en Ellie Uyttenbroek bijna tien jaar geleden twaalf identiek uitgedoste corpsstudenten portretteerden, dringen de blonde ballenbroeken zich op: 'Kijk, daar heb je weer een corpo.'

En zo herkennen we op straat ook al jaren tattoo-babes, ruitjesnichten, marokkies en smatjes - andere classificaties van de foto-antropologen Versluis en Uyttenbroek. Met een bewonderenswaardige vasthoudendheid documenteren de twee Rotterdammers sinds 1994 opvallende dresscodes van verschillende sociale groepen, reeksen die zij steeds een karakteristieke benaming meegeven.

De fotoverzamelingen noemen zij exactitudes, een samentrekking van de woorden 'exact' en 'attitude'. Ze vergelijken zichzelf met vlinderverzamelaars. In hun net vangen zij alleen geen dagpauwogen en koevinkjes maar kale gabbers in een glimmend Australian-trainingspak, Rotterdamse blondines (bimbo's), blanken met rastahaar en roffa's, stoere Surinaamse meiden met oversized trainingsbroeken en hair-extensions. Versluis: Eén ding is niet leuk, twee ook niet. Tien wordt interessant, maar het liefst willen we er honderd.

Onlangs verscheen de vijfde druk van hun verzamelboek Exactitudes, met 48 nieuwe portretreeksen. Een spannend moment: steeds groter wordt de kans dat de lezer zichzelf herkent. Want als Versluis en Uyttenbroek één ding duidelijk maken, is het dat individueel kledinggedrag niet bestaat. Het kekke bloemetjeshemd van presentator Matthijs van Nieuwkerk is net zo'n gelijkmakend kledingstuk als de blauwe blazer van het old boys network of het tweedehands Superman T-shirt van de hipster. Zelfs als de fotografen twaalf excentriek uitgedoste zwervers voor de camera halen, lijkt het alsof ze een uniform dragen.

De nieuwe exactitudes komen onder andere uit Milaan, Peking, Rio de Janeiro, Casablanca en New York. Ze werken steeds vaker in opdracht, vertelt Versluis. In opdracht van het Franse ministerie van Cultuur gingen ze op zoek naar 'de Europese burger'. Het Italiaanse koffiemerk Lavazza vroeg hun om koffietypes.

De buitenlandse commissies resulteerden in exactitudes als de espressoman, het cappuccinomeisje en de onzichtbare man (lefgozers met capuchontrui). Dat de buitenlandse exactitudes vaak zo herkenbaar zijn, komt omdat de wereld schrikbarend aan het globaliseren is, zegt Versluis. Door Zara, H&M en de kracht van internet beginnen steden erg op elkaar te lijken.

Uitgesproken Nederlands zijn de twee series die vorig jaar op de Afrikaandermarkt in Rotterdam werden gemaakt. Op 'Brigade' staan twaalf gehoofddoekte dochters van eerste generatie Turkse immigranten gehuld in enkellange doorknoopjassen van spijkerstof. De vrouwen op de andere reeks - 'Auntie Never Ever' - zijn al even Rotterdams: kort, geblondeerd haar, shirt met print, de handen stoer in de zij. Versluis: Om de Turkse vrouwen voor de camera te krijgen, struinden we over de markt met twee Turkssprekende assistentes. Vaak zetten we ze eerst met hun man op de foto. Als we van de echtgenoten toestemming kregen, lukte het wel.

Met de blonde vrouwen was het lachen, gieren, brullen, zegt Versluis. Na twee tellen zeiden ze vaak al: 'Jochie, staat het er nu nog niet op.' Ellie wist daar wel raad mee. Die Rotterdamse vrouwen, dat is opgeruimd volk, die houden van spic en span. Ellie vroeg dan wat voor wasmiddel ze gebruikten. Begonnen ze daarover te beppen.

Waarom wilden ze de Turkse vrouwen fotograferen? Versluis: Ons uitgangspunt is altijd hetzelfde: een bijzondere kledingstijl. Die denimjassen zijn net iets sportiever dan de camelkleurige wollen jassen die veel Turkse vrouwen dragen. Nog maar één zaak op Zuid verkoopt die spijkerjassen. Daarom wilden we die serie nu maken, straks kan het niet meer.

Info: Ari Versluis en Ellie Uyttenbroek: Exactitudes 010 Publishers, 296 blz, 37,50 euro.Zie ook exactitudes.com
Foto-onderschrift: Auntie Never Ever Rotterdam 2010
Persoon: Ellie Uyttenbroek; Ari Versluis

Op dit artikel rust auteursrecht van NRC Handelsblad BV, respectievelijk van de oorspronkelijke auteur.