SOERABAJA 1900-1950. PORT, NAVY, TOWNSCAPE
The fascinating history of Soerabaja, or Surabaya, as the name of the former Netherlands East Indies' second-largest city, principal port and naval base is nowadays spelt, has until now been almost inaccessible to English-speaking readers, as previously it has only been treated at any length in Dutch and Indonesian-language publications. In November 2004, however, Asia Maior/Atlas Maior presented the first ever general book to be published in Dutch and English offering a retrospective of colonial Soerabaja during the final decades of Dutch rule, under the title of
SOERABAJA 1900-1950. PORT, NAVY, TOWNSCAPE.
As the subtitle suggests, the general subject of SOERABAJA 1900-1950 is approached through the three major themes which largely determined Soerabaja's increasing prominence in the Netherlands East Indies and the city's physical appearance during this period: the construction and growing economic significance of Soerabaja's commercial port of Tandjoengperak (Tanjung Perak), the role of the Royal Netherlands Navy in Soerabaja and of the RNN's principal base in the Indies established there in the 1840s, the so-called Marine-Etablissement (ME), and finally the extensive changes in Soerabaja's townscape resulting from her rapid development into a modern colonial city after 1900.
These three main subjects are made accessible to the reader by an introductory chapter providing a general overview of Soerabaja's colonial history and urban development from her beginnings as a small VOC establishment to the final years of Dutch rule, including many rare and previously unpublished historical maps and drawings.
Above all, however, SOERABAJA 1900-1950 is a magnificent large-format illustrated book, containing no less than 370 photographs, maps and town plans in all! A place of honour as regards the photography of Soerabaja during the 1920s and 1930s has been given to the professional legacy of Soerabaja's well-known photo agency 'Fotax', Palmenlaan 25, which in pre-war years worked for almost all major companies and government offices in East Java and was also responsible for many of the press photographs published in the East Indies' popular weekly d'Oriënt at that time
Djokja toen en nu
De mooiste, meest gedegen en van overvloedig fotomateriaal voorziene boeken over het voormalige Nederlands-Indië en het huidige Indonesië komen uit Purmerend. De uitgeverij Asia Maior, die daar is gevestigd, heeft in de loop van de jaren tien voorbeeldig verzorgde platenboeken over de belangrijkste Indonesische steden uitgegeven. Batavia/Djakarta/Jakarta hoort tot die reeks, evenals Soerabaja en nu is als slotdeel het boek over de vorstensteden Djokja en Solo verschenen, ofwel Djokjakarta, het huidige Yogyakarta, en Soerakarta. De beide steden liggen in het hart van Midden-Java en zijn van oudsher de belangrijkste plaatsen van de Javaanse religie en cultuur. Nog steeds kan de reiziger zich verbazen over de schoonheid en rijkdom van het paleis van de inlandse vorsten in het hart van deze steden.
Kester Freriks
7 mei 1999
Deze hofcultuur vindt zijn oorsprong in het vier eeuwen geleden ontstane, islamitische rijk Mataram. Dit sultanaat breidde zich in de zeventiende eeuw uit over heel Java, tot zijn expansie door de Nederlandse overheersing werd beteugeld en teruggedrongen tot de kern: de kraton in het hart van Djokja en Solo. De zelfbesturende kracht van de vorstensteden en de strikte hiërarchie, waarin de sultan de hoogste plaats bekleedt, hebben bij de Nederlandse gouverneurs en bestuurders altijd eerbied afgedwongen. Toch deinsden de laatsten er niet voor terug ook de sultans aan de regels van het Binnenlands Bestuur en het Nederlandse Recht te onderwerpen. Aanvankelijk waren de vorstenlanden ingedeeld als residenties, naderhand werden ze tot gouvernement verheven en kwam er een gouverneur aan het hoofd. De contacten tussen de vorsten en het gouvernement verliepen via een tolk-vertaler.
De sultans van Djokja en Solo volgden hun opleiding in Nederland. Dat nam niet weg dat hun hart bij Java lag. De jonge vorst Hamengkoe Boewono IX zei bij zijn troonsbestijging in 1940 in een rede: `Al heb ik een uitgesproken Westersche opvoeding gehad, toch ben en blijf ik in de allereerste plaats Javaan.' De band met Nederland, kenmerkend voor de sultans, heeft van de vorstensteden altijd plaatsen gemaakt waar de westerse invloed zich even sterk liet gelden als de oosterse traditie. De bijnaam van Hamengkoe Boewono was `Sultan Henk', hem gegeven door zijn Nederlandse vrienden.
De kratons zijn een stad in een stad. Uitgebreide vestingen, omgeven door een muur, voorzien van alle noodzakelijkheden die bij een stad behoren. Djokja heeft als uniek monument het Waterkasteel, de Taman Sari. Hier beschikten de sultans over weelderige lusthoven met bassins, omsloten door palmen in potten. De sultanaten waren vermaard om de hofdansen, het wajangspel en de gamelanmuziek in de kratons. De oosterse hoofse cultuur heeft, veel meer dan de westerse, een ceremonieel en ritueel karakter. De oorsprong gaat terug tot de begintijd van het Mataramse rijk, waarbij de mythologische uitbeelding tussen goed en slecht het hoofdthema vormt. Wie ooit in een kraton een hofdans zag uitgevoerd, zal zich de precisie herinneren waarmee de danseressen hun bewegingen uitvoeren, de vingers buigen, alles in een sterk choreografisch patroon.
Een van de interessantste aspecten van de uitgave van Asia Maior is de verbinding die in de boeken wordt gelegd tussen Nederlands-Indië en Indonesië. De lezer kan elke straat met een Nederlandse naam van toen opzoeken in het register om te weten te komen hoe die nu heet. Nauwkeurige kaarten geven de geografische situatie van toen weer. Elk bergdorp staat er op aangetekend, de suiker- en koffiefabrieken. We kunnen de wegen volgen die naar de kleinste gehuchten voeren. Je gaat je afvragen hoe het leven in het vroegere Indië was in een `Kleine plaats', zoals de legenda haar aanduidt, als Kalak, helemaal aan het eind gelegen van een rode stippellijn: dat betekent `Ondernemings- of Dessaweg'. Daar heeft dus een Nederlandse plantersfamilie gewoond, mijlen verwijderd van de bewoonde wereld. Asia Maior bedient gelukkig niet alleen de nostalgie. Het hedendaagse Indonesië met brandhaarden in Noord-Sumatra, in de hoofdstad zelf, op Ambon en Oost-Timor confronteert ons met een andere realiteit dan de Nederlands-Indische. Het reusachtige eilandenrijk is ten prooi aan interne verdeeldheid en een opstandige bevolking jegens het dwingende presidentiële bestuur. De armoede in de grote steden is onrustbarend; kinderen leven er als in een Derde-Wereldland. Het heeft iets onthullends en schokkends deze foto's van eertijds onder ogen te krijgen, terwijl de huidige werkelijkheid zo gewelddadig is. Wat deze uitgaven doen, is een band met het verleden onderhouden en een historisch besef creëren dat ons alles leert over hoe de Indische samenleving van voor de soevereiniteisoverdracht in december 1949 eruit zag. De Vorstensteden zijn daarom interessant omdat zij vanouds buiten de Nederlandse invloedssfeer vielen.
De vorsten stelden zich betrekkelijk onaanraakbaar op. In Djokjakarta werd in de jaren dertig de Communistische Partij van Indonesië opgericht. Aan het eind van de stedenboeken zijn foto's opgenomen van het huidige Indonesië, dat, vergeleken met toen, een heel andere wereld vertegenwoordigt. Marlboro- en Kentucky Fried Chicken-reclame overheersen de gevelpuien, die eens gesloten en voornaam van aanzien waren. Die hedendaagse foto's zijn in kleur, waardoor het contrast met vroeger aanzienlijk wordt versterkt. Het oude Indië is een in zichzelf verzonken, stille, zwart-witte wereld, althans op de foto's. Weinig mensen, veel grote huizen omsloten door ruim bemeten tuinen. Nu is dat omgedraaid: overvolle straten, Japanse auto`s. In Djokja Solo zijn die verschillende werelden en tijden prachtig samengevoegd.
M.P. van Bruggen & R.S. Wassing: Djokja Solo. Beeld van de Vorstensteden. Asia Maior 176 blz.
Twee Indische steden
R.P.G.A. VOSKUIL e.a.: Bandoeng. Beeld van een stad 179 blz., geïll., Asia Maior 1996
B. BROMMER e.a.: Semarang. Beeld van een stad 160 blz., geïll., Asia Maior 1995
Alexander Bakker
24 augustus 1996
Ooit schreef Hella Haasse een mooi verhaal over een Japanse herenkapper die in Nederlands-Indië spioneert voor de Keizerlijke Inlichtingendienst. In haar verhaal De lidah boeaja drijft meneer Yamada zijn kapperszaakje aan een stille, slordige straat. In werkelijkheid heette deze knippende zoon van Nippon meneer Kawata en was hij gevestigd aan de Groote Postweg in Bandoeng, één van de belangrijkste straten van die plaats. Dat leert een vergelijking tussen de verhalenbundel van Hella Haasse Een handvol achtergrond en het recent verschenen Bandoeng. Beeld van een stad. Dat is het vijfde deel in de Indische-Stedenreeks. Daarvóór was de gemeente Semarang aan de beurt. Eerder verschenen monografieën over Batavia en Soerabaja en werd een deel uitgebracht over luchtfotografie.
De delen over Bandung en Semarang zijn chronologisch ingedeeld, geordend in vier periodes: pre-koloniale ontstaansgeschiedenis van de stad, ontwikkelingen onder Nederlands bewind, gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog en de onafhankelijkheidsstrijd, en veranderingen onder Indonesisch bestuur. De meeste (schitterende) foto's, waarvan vele voor het eerst gepubliceerd, staan in een apart deel achter in het boek. Ze zijn ingedeeld naar wijk zodat je een goede indruk krijgt van de sfeer per stadsdeel en van de aanblik van afzonderlijke straten; oude stadskaarten wijzen de weg. De illustraties zijn afkomstig uit de collecties van grote instellingen zoals het Koninklijk Instituut voor de Tropen en uit verzamelingen van particulieren. Doordat oude en recente foto's zijn opgenomen, valt het historische straatbeeld te vergelijken met het huidige. Dan blijkt vooral hoe lélijk het moderne Indonesië is, vol beton en neon.
Semarang ligt aan de noordkust van Midden-Java en is een handelshaven. In de VOC-tijd vertrok uit die stad elk jaar een afgezant naar de sultan van Soerakarta. De plaats was destijds de toegangspoort tot de Vorstenlanden, de weinig bekende binnenlanden van Java die onder feodaal bestuur stonden. De producten die daar vandaan kwamen, werden in Semarang opgeslagen en verscheept. Maar pas nadat de VOC failliet was gegaan en nadat het handelsmonopolie van de Nederlandse staat in Indië in 1870 was afgeschaft, kwam de stad tot bloei. Vooral 'in de suiker' viel goud te verdienen.
Regelmatig treden in het boek illustere personen op. H.F. Tillema bijvoorbeeld is bekend door zijn foto's die de erbarmelijke leefomstandigheden in inlandse volkswijken verbeeldden. Ze contrasteren scherp met de gemoedelijke sepiakleurige kiekjes van Tempo Doeloe. Mede door de inspanningen van Tillema verrezen begin jaren twintig in Semarang een paar 'gemeentekampongs', buurten met sociale woningbouw voor inlanders. De architect Berlage prees ze als “nieuwe volkswijken (...) met de beste in het moederland te vergelijken”. Een foto van kampong Kintalan toont inderdaad een keurige Hollandse rijtjeshuizenstraat onder tropisch geboomte. Tijdens de Japanse bezetting werden er Nederlanders in geïnterneerd. De koloniale architectuur werd na de soevereiniteitsoverdracht verwaarloosd, maar inmiddels begint Semarang haar bouwkundige erfenis opnieuw te waarderen. De gemeente maakt plannen om de oude Nederlandse binnenstad te beschermen en te restaureren, in de hoop er veel toeristen mee te trekken.
Bandung (vroeger Bandoeng) ligt midden in het bergachtige Javaanse plantagegebied, minder dan tweehonderd kilometer verwijderd van Jakarta. Er wordt vooral koffie en thee verbouwd. Veel cultures stammen uit de VOC-tijd. Bandoeng. Beeld van een stad geeft een ontluisterende indruk van de uitbuiting op de plantages. Rond 1785 kreeg ieder Javaans gezinshoofd bijvoorbeeld de verplichting opgelegd tweehonderd koffiestruiken aan te planten. Al eerder was hem de verzorging van vierhonderd andere planten opgedragen. Eén gezin moest dus zeshonderd koffiestruiken onderhouden. Dat liet niet veel tijd voor het verbouwen van rijst en andere voedselgewassen; op Java heersten daarom regelmatig hongersnoden.
Toen het handelsmonopolie van de Nederlandse staat in Indië verviel, kwamen veel particuliere planters naar het vruchtbare gebied rond Bandoeng. Ook Hella Haasses Heren van de thee zochten er hun fortuin. De door haar geromantiseerde plantersfamilies Kerkhoven, Holle en Van der Hucht brachten in het plantagestelsel verbeteringen aan. Voor het inlandse personeel lieten zij op hun ondernemingen scholen en moskeeën bouwen en ook de verpleeginrichting voor lepralijders 'Pro Leproos' stond onder hun hoede. Maar in het Preanger hoogland werden niet alleen koffie en thee verbouwd. Zuidafrikaner boeren, uitgeweken voor de Boerenoorlog, voorzagen de inwoners van Bandoeng van verse Europese groenten en koemelk.
Bandoeng stond bekend als de meest Europese stad van Indië, als een prettige wóónplaats. Dat werd bevorderd door het koele, gezonde klimaat. In een brochure werft de gemeente potentiële inwoners met de slogan 'Wilt u uw leven verlengen? Vestigt u in Bandoeng. De Indische jaren tellen hier niet dubbel!' De mondaine sfeer komt in het boek goed tot zijn recht. Niet voor niets werd Bandoeng 'het Parijs van Indië' genoemd. Eén van de prenten toont de patissier en glacier Maison Bogerijen, het 88-koppige personeel ervoor verzameld.
De gemeente beijverde zich de nieuwe hoofdstad van Indië te worden, door haar geïsoleerde ligging op de hoogvlakte bood zij tevens strategische militaire voordelen. In 1918 werd besloten de regeringszetel van Batavia naar Bandoeng te verplaatsen, maar pas in 1942 gebeurde dat, vlak voor de capitulatie voor Japan. Toen was het te laat. Het KNIL kon de Japanse invasie onmogelijk weerstaan. Tijdens de onafhankelijkheidsstrijd was Bandoeng grotendeels in handen van het Indonesische leger. Alleen Bandoeng-Noord vormde daarop een uitzondering, als beschermde enclave voor Nederlandse inwoners. Voornamelijk in dit deel van de stad is nog iets te herkennen van de koloniale architectuur.
De andere stadsdelen werden grotendeels door brand verwoest, toen het Indonesische leger zich onder dwang van een ultimatum moest terugtrekken.
De boeken over Bandung en Semarang verschaffen een historische rondtocht. Het zijn bijzondere naslagwerken die het beeld aanvullen dat in de literatuur en in geschiedwerken wordt geschetst.
In Djokja begon voor Indonesie de victorie
Joop van den Berg − 23/01/99, 00:00
Over geen enkele Indonesische stad - met uitzondering van de hoofdstad Jakarta - is zoveel geschreven als over Djokja, de vorstenstad in Midden-Java. Wordt Jakarta/Batavia vooral geportretteerd als handelsstad en zetel van de regering, voor Djokja was het belangrijkste aspect altijd de aanwezigheid van maar liefst twee sultanaten, en dus het aristocratische karakter van de stad.
Samen met tweelingstad Solo vormt het de hoeder van het Javaanse culturele en mystieke erfgoed. Door deze culturele uitstraling heeft de stad altijd een wat chique karakter gehad en was zij tevens de stad waar de westerse cultuur en vooruitgang het vaak aflegden tegen de Javaanse hofcultuur.
Zelfs de Indo-Europese samenleving in Djokja en Solo had veel grand-seigneurale trekjes, omdat het land rond de twee steden vaak werd verhuurd aan (Indo-)Europese ondernemers, die zich van vader op zoon steeds 'vorstelijker' gingen gedragen.
Asia Maior besluit haar tiendelige Indische stedenreeks met een historisch fotoboek over Djokja en Solo, nadat deze uitgeverij al een grote naam had verworven door de wijze waarop zij andere Indische steden zoals Soerabaja, Malang, Bandoeng en Medan voor het voetlicht had gebracht, met als grootste verdienste dat iedere zweem van nostalgie buiten is gehouden. Het streven is vooral in woord en beeld recht te doen aan de geschiedenis. Dat betekende vooral: afzien van een Europa-centrische visie en de koloniale periode niet belangrijker vinden dan bijvoorbeeld de boeddhistische of hindoeïstische tijdperken, en met name de Indonesische vrijheidsstrijd in een juist historisch kader plaatsen.
Wie weet dat Djokja tijdens het gewapend conflict met Nederland het centrum van het republikeinse verzet was, en de sultan van Djokja een drijvende kracht in het geheel, zal geneigd zijn dit laatste deel van de reeks een beetje te beschouwen als de kroon op het hele werk. Welnu, dat is het ook geworden!
De auteurs Van Bruggen en Wassink laten in kort bestek, maar in heldere taal, de hele historie de revue passeren, gebruikmakend van uniek fotomateriaal. En dat alles consequent doorgetrokken naar het heden, want de jongste geschiedenis wordt afgesloten met zeer actuele foto's van de brandstichtingen tijdens de reformasi-opstand in mei van afgelopen jaar.
Wat ook pleit voor de auteurs is de ruimte die zij geven aan het Indo-Europese element in de samenleving in de hoofdstukken 'Republikeinse kampen' en 'Indo-Europese organisaties in de Republiek'. Deze belangrijke bevolkingsgroep moest het in de eerdere stedenboeken met veel minder ruimte doen, maar het kan ook zijn dat in Djokja en Solo hun stem meer volume kreeg dan elders in Indonesië.
De prijs van het boek is op het eerste gezicht hoog: 79,50, maar voor een bundeling van zoveel informatie en uniek fotomateriaal is het eigenlijk een schijntje. Al met al is het een soort eerbetoon geworden aan de stad waar op 19 december 1948 door de bezetting door Nederlandse troepen voor Indonesië de victorie begon en Nederland voor het oog van de wereld moest erkennen dat de loop van de historie zich niet met militaire middelen laat afdwingen. Dat het hierbij nou juist ging om de stad Djokja is voor de meeste Indonesiërs niet zo verwonderlijk.
Het was er goed toeven - voor de blanke heersers
JOOP VAN DEN BERG − 20/12/96, 00:00
RECENSIE A. van Schaik: Malang, Beeld van een stad. Asia Maior, Purmerend; 160 blz. .
Het laatste zou het motto kunnen zijn voor 'Malang, Beeld van een stad' van A. van Schaik, uitgegeven in de Indische stedenreeks van Asia Maior. Eraan vooraf gingen monumentale fotoboeken over Batavia, Soerabaya, Semarang en Bandoeng, die gelukkig niets van doen hebben met nostalgie.
Ook aan inhoud en uitvoering van 'Malang' is veel zorg besteed. Het bevat veel onbekend werk van de Chinese fotograaf Ong Kian Bie, die zijn negatieven vanaf de jaren twintig door oorlog en revolutie heen heeft kunnen redden.
Malang was vóór de oorlog een gerieflijke bergstad met een zeer Nederlands karakter: straten met Gooise villaatjes. Het was er goed toeven, als je deel uitmaakte van de heersende klasse.
Aan dát aspect besteedt het boek niet zoveel aandacht, want de Nederlands-Indonesische geschiedenis had voor Malang belangrijker zaken in petto. Het was tijdens de revolutie de grootste garnizoensstad van de jonge republiek Indonesië, en na Djokja het tweede bestuurscentrum.
Dat bleek vooral bij de tweede 'politionele' actie, toen Nederlandse mariniers, in Amerika opgeleid, op zware tegenstand stuitten. Toen de Nederlandse overmacht te groot bleek, werd in Malang de 'verschroeide-aarde-tactiek' toegepast en gingen enkele honderden gebouwen in vlammen op. Daarna trok het Nederlandse leger een stad binnen. Allemaal bijzondere aspecten die ruim aandacht krijgen in het boek.
Malang is nu dé onderwijsstad in Indonesië; er zijn 37 instellingen voor hoger onderwijs gevestigd. Weinig herinnert nog aan de garnizoensstad van weleer, al staat de stad vol met oorlogsmonumenten gewijd aan de strijd tegen de Nederlanders. Maar men vindt er ook, en dat is symbolisch, een imposant gedenkteken ter ere van Chairil Anwar, de revolutionaire dichter en taalvernieuwer (1922-1949).
Foto
J.R. van Diessen en R.P.G.A. Voskuil: Boven Indië. Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea in luchtfoto's, 1921-1963, 159 blz., Uitg. Asia Maior
9 april 1994
Deze foto van Villa Isola in Bandung, op de weg naar Lembang, staat in het onweerstaanbaar prachtige fotoboek Boven Indië. Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea in luchtfoto's, 1921-1963. Uit de hoogte gezien toont de voormalige kolonie onverwachte perspectieven en patronen. De talrijke foto's zijn als mozaïeken die aandachtige bestudering vereisen, waarna ze hun bijzondere schoonheid prijsgeven. Villa Isola uit 1933 behoorde toe aan de krantenmiljonair Berretty van het persbureau Aneta; het is gebouwd in de nieuw-zakelijke stijl die toen veelvuldig voorkwam in de Archipel. In Boven Indië vinden we opnamen in vogelperspectief van alle stadjes, steden en havenplaatsen van Sumatra, Java, Borneo, de Molukken en Nieuw-Guinea. De samenstellers wijden aan elke opname een uitvoerige beschrijving. Straten, rivieren, pleinen, karakteristieke gebouwen als postkantoren, moskeeën en sociëteiten krijgen naam en toenaam.
Aan de foto's gaat een inleiding vooraf over de luchtfotografie, die oorspronkelijk een militair doel diende. Veel opnamen stammen dan ook uit het archief van de Koninklijke Nederlandsch-Indische Luchtvaartmaatschappij (KNILM). Wat nu overblijft is de esthetiek van deze zwart-wit foto's, die alle van een onvoorstelbare scherpte zijn. In de toch al indrukwekkende reeks fotoboeken over het voormalige Nederlands-Indië verdient dit boek een ereplaats. Wie ooit door de straten van Medan, Jakarta of Ambon liep, kan zijn route van toen weer terugvinden. Alsof er niets is veranderd.
Titel: Grote atlas van de Verenigde Oost-Indische Compagnie = Comprehensive atlas of the Dutch United East India Company
Organisatie: Vereenigde Oost-Indische Compagnie
Jaar: 2006-...
Uitgever: Voorburg [etc.] : Asia Maior/Atlas Maior [etc.]
Annotatie: Uitg. in samenw. met Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig
Genootschap ... [et al.]
Omvang: 7 dl. : ill. ; 58 cm
Trefwoord Depot: atlassen
Trefwoord GOO: Vereenigde Oost-Indische Compagnie; 6 Afrika, 5 AzieÌ^;
Kaarten (vorm)
Basisclassificatie: 74.21 geografie van AzieÌ^ 74.23 geografie van Afrika
Titel: Atlas Isaak de Graaf/Atlas Amsterdam / [tekst/text:] GuÌ^nter Schilder ... [et al. ; samenst. en onderzoek/design and research: G. Schilder ... et al. ; vert. Nederlands-Engels/Dutch-English transl.: R.L.
Robson-McKillop ... et al. ; eindred./ed.-in-chief: J.R.
van Diessen ... et al.]
Atlas Amsterdam
Auteur: Isaak de Graaf (1668-1743)
Medewerker: GuÌ^nter Schilder (1942-); Rosemary Robson-MacKillop
(1941-); J.R. van Diessen (1951-)
Jaar: 2006
Editie: 1e ed
Uitgever: Voorburg [etc.] : Asia Maior/Atlas Maior [etc.]
Reeks: Grote atlas van de Verenigde Oost-Indische Compagnie ; I
Annotatie: Uitg. in samenw. met Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig
Genootschap ... [et al.]
Opl. van 1000 genummerde ex
Met index, lit. opg
Omvang: 420 p. : ill. ; 58 cm
ISBN: 90-74861-26-1 geb. (in cassette)
Titel: Grote atlas van Nederland 1930-1950 = Comprehensive atlas
of the Netherlands 1930-1950 / [tekst:] B.C. de Pater, B.
Schoenmaker ; [samenst. en onderzoek:] R.C.M. Braam ...
[et al.] ; begeleidingscommissie Koninklijk Nederlands
Aardrijkskundig Genootschap/Royal Dutch Geographical
Society Advisory Committee: P. van den Brink ... [et al.
; eindred.: J.R. van Diessen]
Comprehensive atlas of the Netherlands 1930-1950
Medewerker: Bernard Cornelis de Pater (1955-); Ben Schoenmaker
(1961-); R.C.M. Braam; J.R. van Diessen (1951-)
Organisatie: Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap
Jaar: cop. 2005
Editie: 1e ed
Uitgever: Zierikzee : Asia Maior/Atlas Maior
Utrecht : KNAG
's-Gravenhage : Nederlands Instituut voor Militaire
Historie
Annotatie: Met reg
Omvang: 584 p. : ill., krt. ; 51 cm
ISBN: 90-74861-25-3 geb. (in foedraal)
Titel: Soerabaja 1900-1950 : havens, marine, stadsbeeld = port, navy, townscape /
[tekst] Asia Maior ; [samenst. en
onderzoek: J.R. van Diessen]
Medewerker: J.R. van Diessen (1951-)
Organisatie: Uitgeverij Asia Maior, Zierikzee
Jaar: cop. 2004
Uitgever: Zierikzee : Asia Maior
Reeks: Indische steden-reeks
Omvang: 192 p. : ill., krt., plgr. ; 33 cm
ISBN: 90-74861-23-7 geb.
Titel: Grote atlas van Nederlands Oost-IndieÌ^ = Comprehensive
atlas of the Netherlands East Indies / J.R. van Diessen
... [et al.] ; begeleidingscommissie Koninklijk Nederlands
Aardrijkskundig Genootschap/Royal Dutch Geographical
Society Advisory Committee: P. van den Brink, F.J.
Ormeling, J.W.H. Werner ; [vert. Nederlands-Engels: W.
Bek ... et al. ; krt.: Universiteit Utrecht, Faculteit
Geowetenschappen ... et al. ; eindred.: J.R. van Diessen]
Comprehensive atlas of the Netherlands East Indies
Medewerker: J.R. van Diessen (1951-); Paulus Petrus Wilhelmus
Johannes van den Brink (1956-); Willem Bek (1960-)
Organisatie: Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap
Jaar: 2004
Editie: 2e, uitgebr. ed
Uitgever: Zierikzee : Asia Maior
Utrecht : KNAG
Annotatie: 1e ed.: 2003
Met reg
Omvang: 480 p. : ill., krt. ; 49 cm
ISBN: 90-74861-22-9 in foedraal
Titel: De eeuw van de 'Nederland' : geschiedenis en vloot van de
Stoomvaart Maatschappij 'Nederland' : 1870-1970 / A.J.J.
Mulder ; [met bijdragen van:] H.J. Legemaate, J.G. Nierop,
D. Pilkes ; [eindred.: J.R. van Diessen]
Auteur: A.J.J. Mulder
Medewerker: Henk J. Legemaate; J.R. van Diessen (1951-)
Jaar: cop. 2003
Uitgever: Zierikzee : Asia Maior
Annotatie: Met lit. opg., reg
Omvang: 192 p. : ill., krt., plgr. ; 33 cm
ISBN: 90-74861-21-0 geb.
Titel: Grote atlas van Nederlands Oost-IndieÌ^ = Comprehensive
atlas of the Netherlands East Indies / J.R. van Diessen
... [et al.] ; begeleidingscommissie Koninklijk Nederlands
Aardrijkskundig Genootschap/Royal Dutch Geographical
Society Advisory Committee: P. van den Brink, F.J.
Ormeling, J.W.H. Werner ; [vert. Nederlands-Engels: W.
Bek ; krt.: Universiteit Utrecht, Faculteit
Geowetenschappen ... et al. ; eindred.: J.R. van Diessen]
Comprehensive atlas of the Netherlands East Indies
Medewerker: J.R. van Diessen (1951-); Paulus Petrus Wilhelmus
Johannes van den Brink (1956-); Willem Bek (1960-)
Organisatie: Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap
Jaar: cop. 2003
Uitgever: Zierikzee : Asia Maior
Utrecht : KNAG
Annotatie: Met reg
Omvang: 456 p. : ill., krt. ; 49 cm
ISBN: 90-74861-20-2 in foedraal
Titel: GeiÌ^llustreerde atlas van de Japanse kampen in
Nederlands-IndieÌ^, 1942-1945 / J. van Dulm ... [et al. ;
eindred.: J.R. van Diessen]
Deel: Dl. II (Supplement) / met een afzonderlijk hoofdstuk over
de internering van krijgsgevangenen en burgers op Borneo
door E. Braches
Medewerker: J. van Dulm (1934-); J.R. van Diessen (1951-); Ernst
Braches (1930-)
Jaar: cop. 2002
Uitgever: Zierikzee : Asia Maior
Annotatie: Met lit. opg
Omvang: 192 p. : ill., krt., plgr. ; 35 cm
ISBN: 90-74861-19-9 geb.
Titel: Hr.Ms. Kruisers 'Java' en 'Sumatra' / J. Anten ; met
medew. van H. Klom ... [et al. ; vert. samenvatting in
het Engels: M.J.L. van Yperen ; eindred.: J.R. van
Diessen ; technische tek.: D. Pilkes ; fotogr.: Ton
Aartsen Fotografie]
Auteur: J. Anten
Medewerker: H. Klom; Maria J.L. van Yperen; J.R. van Diessen (1951-)
Jaar: cop. 2001
Uitgever: Zierikzee : Asia Maior
Annotatie: Met lit. opg. - Met samenvatting in het Engels
Omvang: 192 p. : ill., tek. ; 33 cm
ISBN: 90-74861-18-0 geb.
Titel: GeiÌ^llustreerde atlas van de Japanse kampen in
Nederlands-IndieÌ^, 1942-1945 / J. van Dulm ... [et al. ;
eindred.: J.R. van Diessen]
Medewerker: J. van Dulm (1934-); J.R. van Diessen (1951-)
Jaar: 2000-2002
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Annotatie: Plaats van uitg. dl. 2: Zierikzee
Omvang: 2 dl. ; 35 cm
Titel: Hr. Ms. Kruiser 'De Ruyter' 1933-1942 / H.J. Legemaate,
A.J.J. Mulder, M.G.J. van Zeeland ; met bijdragen van de
oud-opvarenden W. Boreel ... [et al. ; eindred.: J.R. van
Diessen ; moderne fotogr.: T. Aartsen ... et al.]
Auteur: Henk J. Legemaate; A.J.J. Mulder; M.G.J. van Zeeland
Medewerker: W. Boreel; J.R. van Diessen (1951-)
Jaar: cop. 1999
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Annotatie: Met lit. opg
Omvang: 160 p. : ill. ; 33 cm
ISBN: 90-74861-15-6 geb.
Titel: Hr.Ms. Kruiser 'De Ruyter' 1933-1942 / H.J. Legemaate, A.J.J. Mulder, M.G.J. van Zeeland ; met bijdragen van de oud-opvarenden W. Boreel ... [et al. ; eindred.: J.R. van Diessen ; moderne fotogr.: T. Aartsen ... et al.]
Auteur: Henk J. Legemaate; A.J.J. Mulder; M.G.J. van Zeeland
Medewerker: W. Boreel; J.R. van Diessen (1951-)
Jaar: cop. 1999
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Annotatie: Met lit. opg
Omvang: 160 p
Illustratie: ill
Formaat: 33 cm
ISBN: 90-74861-15-6 (geb.)
Titel: Djokja en Solo : beeld van de Vorstensteden / M.P. van
Bruggen, R.S. Wassing ; met bijdragen van B.B. Hering,
C.A. Heshusius, R.P.G.A. Voskuil ; [eindred.: J.R. van
Diessen ; fotogr.: T. Aartsen ... et al.]
Auteur: M.P. van Bruggen (1970-); Rene� Sylvester Wassing (1927-)
Medewerker: Bob Berthy Hering (1927-); J.R. van Diessen (1951-)
Jaar: cop. 1998
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Reeks: Indische steden-reeks
Annotatie: Met lit. opg
Omvang: 176 p. : ill. ; 30 cm
ISBN: 90-74861-13-X geb.
Trefwoord Depot: Yogyakarta; Surakarta
Titel: Stedenatlas Nederlands-IndieÌ^ / J.R. van Diessen,
R.P.G.A. Voskuil ; [eindred.: J.R. van Diessen]
Auteur: J.R. van Diessen (1951-); Robert Paul George Alexander
Voskuil (1946-)
Jaar: cop. 1998
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Annotatie: Met lit. opg., reg
Omvang: 160 p. : krt., plgr. ; 35 cm
ISBN: 90-74861-12-1 geb.
Titel: Medan : beeld van een stad / M.A. Loderichs ; met
bijdragen van D.A. Buiskool ... [et al. ; eindred.: J.R.
van Diessen ; moderne fotogr.: J.R. van Diessen ;
cartogr. Grafisch Atelier Stenchlak]
Auteur: M.A. Loderichs (1963-)
Medewerker: Dirk A. Buiskool (1957-); J.R. van Diessen (1951-)
Jaar: cop. 1997
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Reeks: Indische steden-reeks
Annotatie: Met lit. opg
Omvang: 160 p. : foto's, krt. ; 30 cm
ISBN: 90-74861-10-5 geb.
Titel: Batavia/Djakarta/Jakarta : beeld van een metamorfose /
M.E. de Vletter, R.P.G.A. Voskuil, J.R. van Diessen ; met
bijdragen van J. van Dulm ... [et al. ; fotogr.: J.R. van
Diessen ... et al. ; eindred.: J.R. van Diessen]
Batavia, Djakarta, Jakarta
Auteur: M.E. de Vletter (1972-); Robert Paul George Alexander
Voskuil (1946-); J.R. van Diessen (1951-)
Medewerker: J. van Dulm (1934-)
Jaar: cop. 1997
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Reeks: Indische steden-reeks ; 1
Annotatie: Lit.opg.: p. 113
Omvang: 176 p. : ill., krt. ; 30 cm
ISBN: 90-74861-09-1 geb.
Titel: Malang : beeld van een stad / A. van Schaik ; [red.
adviezen: D.A.J. Boerhave-Fransen van de Putte ... et al.
; fotogr.: H. van Rotterdam ... et al. ; eindred.: J.R.
van Diessen]
Auteur: Arthur van Schaik (1945-)
Medewerker: J.R. van Diessen (1951-)
Jaar: cop. 1996
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Reeks: Indische steden-reeks ; 5
Annotatie: Lit.opg.: p. 158. - Met straatnamenlijst en legenda
Omvang: 160 p. : ill. ; 30 cm
ISBN: 90-74861-07-5 geb.
Titel: Indisch verleden : lustrum-herdenkingsboek 1995 Stichting
Herdenking 15 augustus 1945 / L.C.Hoestland ... [et al. ;
tekst: projectgroep 4 (Lustrum-herdenkingsboek) Stichting
Herdenking 15 augustus 1945 ; cartografie: Grafisch
Atelier Stenchlak ; eindred.: J.R. van Diessen]
Medewerker: L.C. Hoestlandt; J.R. van Diessen (1951-)
Organisatie: Stichting Herdenking 15 Augustus 1945, Den Haag.
Projectgroep 4 (Lustrum-herdenkingsboek)
Jaar: cop. 1996
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Annotatie: Met naamlijst vermisten
Met lit. pg
Omvang: 175 p. : ill. ; 30 cm
ISBN: 90-74861-06-7
Titel: Indische steden-reeks
Jaar: 1996-...
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Annotatie: Vanaf 2004 plaats van uitg.: Zierikzee
Omvang: 30 cm
Titel: Bandoeng : beeld van een stad / R.P.G.A. Voskuil ; met
bijdragen van: C.A. Heshusius ... [et al. ; fotogr.: J.R.
van Diessen ... et al. ; cartogr.: M.A.C. van Dam ... et
al. ; eindred.: J.R. van Diessen]
Auteur: Robert Paul George Alexander Voskuil (1946-)
Medewerker: Carel Albert Heshusius (1916-); J.R. van Diessen (1951-)
Jaar: cop. 1996
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Reeks: Indische steden-reeks ; 4
Annotatie: Met lit. opg
Omvang: 176 p. : foto's, krt. ; 30 cm
ISBN: 90-74861-05-9 geb.
Titel: Semarang : beeld van een stad / [tekst:] B. Brommer ...
[et al. ; red. en vert.: S. Setiadi ; fotogr.: J.R. van
Diessen ... et al. ; eindred.: J.R. van Diessen]
Medewerker: Bea Brommer (1946-); S. Setiadi (1931-)
Jaar: cop. 1995
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Reeks: Indische steden-reeks
Annotatie: Met lit. opg
Omvang: 160 p. : ill., plgr. ; 30 cm
ISBN: 90-74861-04-0 geb.
Titel: Soerabaja : beeld van een stad / Red.: Andre� C.
Broeshart ... [et al.]
Medewerker: A.C. Broeshart
Jaar: cop. 1994
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Annotatie: Met lit. opg. en reg
Omvang: 160 p. : ill., krt., plgr. ; 30 cm
ISBN: 90-74861-03-2 geb.
Titel: Boven IndieÌ^ : Nederlands-IndieÌ^ en Nieuw-Guinea in
luchtfoto's, 1921-1963 / J.R. van Diessen, R.P.G.A.
Voskuil ; [eindred.: G.H. Dekker ; beeldred.: J.R. van
Diessen ... et al.]
Auteur: J.R. van Diessen (1951-); Robert Paul George Alexander
Voskuil (1946-)
Medewerker: G.H. Dekker
Jaar: cop. 1993
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Annotatie: Met lit. opg
Omvang: 159 p. : foto's, krt. ; 30 cm
ISBN: 90-74861-01-6 geb.
Titel: Batavia : beeld van een stad / R.P.G.A. Voskuil ;
[eindred.: J.R. van Diessen]
Auteur: Robert Paul George Alexander Voskuil (1946-)
Medewerker: J.R. van Diessen (1951-)
Jaar: 1993
Editie: 2e herz. uitg
Uitgever: Purmerend : Asia Maior
Annotatie: Oorspr. uitg.: Houten : Fibula, 1989
Met lit. opg
Omvang: 160 p. : foto's, plgr. ; 30 cm
ISBN: 90-74861-02-4 geb.
